هر کارگری بهتر است که از میزان و نحوه دریافت حق و حقوق خود آگاه باشد. سنوات کاری برای کمک به بهبود وضعیت معیشتی کارگر در نظر گرفته شده است و سالانه به او پرداخت می شود. کارفرمایان نیز باید از این حقوق آگاهی داشته باشند تا حقی از کارگر ضایع نشود. در این مقاله به طور کلی توضیح دادیم که سنوات کاری چطور محاسبه می شود، به چه کسانی تعلق می گیرد، چه کسانی از دریافت آن محروم اند و این حقِ واجب و لازم شامل چه مواردی می شود.
سنوات کاری چیست؟
حق سنوات از جمله مزایایی است که کارفرما باید آن را برای هر کارگر محاسبه کند. برای محاسبه آن، حقوق پایه کارگر به علاوه بخش های حمایتی برای کمک به او، در نظر گرفته می شود. پایه سنوات یکی از بخش های حمایتی قانون کار و دستمزد به حساب می آید. در مجموع، سنوات با نام های «مزایای اتمام کار» یا «پایان خدمت» نیز شناخته می شود. در این قانون، کارفرمایان متعهد می شوند که پس از تمام شدن قرارداد کارگران به آن ها مزایایی را پرداخت کنند؛ البته ممکن است برخی از سازمان ها و شرکت ها، سنوات کاری هر سال را در پایان همان سال به کارگران خود پرداخت نمایند.
قانون سنوات کاری در سال 1370 در مجلس شورای اسلامی برای حمایت از قشر کارگر به تصویب رسید. در این طرح ذکر شده بود که کارگران و کارمندانی که به صورت رسمی یا غیر رسمی به کار مشغول اند، مستحق دریافت سنوات هستند. این نکته نیز قابل ذکر است که پایه سنوات با حق سنوات متفاوت است. پایه سنوات به مبلغی گفته می شود که به صورت ماهیانه یا در آخر سال به کارگران پرداخت می شود؛ اما حق سنوات یک کمک هزینه است و بر اساس پایه حقوق در پایان سال محاسبه و پرداخت می شود.
سنوات کاری چه مواردی را در بر می گیرد؟
پیش از آشنایی با این موضوع که سنوات چطور محاسبه می شود ، بهتر است بدانید که این قانون شامل چه مواردی می شود. سنوات همان پاداشی است که پس از فراغت از کار به کارگران تعلق می گیرد. تمام کارگاه هایی که قانون وزارت کار درمورد آن ها صدق می کند باید مبلغی به اندازه شصت روز آخرین مزد کارگران، به عنوان عیدی و پاداش در یک سال به آن ها پرداخت کنند. البته باید این نکته را هم در نظر گرفت که این مبلغ نباید از میزانی که معادل 90 روز حداقل مزد روزانه قانونی است، بیشتر شود. برخی موارد دیگر نیز باعث می شوند تا به فرد سنوات کاری تعلق بگیرد. این موارد عبارت اند از:
- از کار افتادگی
- فوت
- استعفا
- باز نشستگی
- پایان زمان کار
- اخراج موجه شخص
- تعدیل نیرو
محاسبه سنوات کاری برای کارمندان رسمی و غیر رسمی به چه صورت است؟
اگر تصور می کنید که محاسبه سنوات کاری برای کارمندان رسمی با محاسبه آن برای کارمندان غیر رسمی تفاوت دارد، در این بخش درباره آن توضیح می دهیم:
- سنوات کاری برای کارمندان رسمی
شورای عالی کار، میزان سنوات کاری و کمترین میزان حقوق را در پایان هر سال برای کارگران تعیین می کند. پایه سنوات نیز به صورت روزانه مشخص می شود و باید آن را در 30 روز ماه ضرب کرد. اگر سابقه کار کارگری یک سال باشد، تعداد روز های ماه را در پایه حقوق ضرب می کنیم و حقوق پایه را به دست می آوریم.
- سنوات کاری برای کارمندان غیر رسمی
وزارت تعاون و رفاه اجتماعی بخشنامه ای را به شرکت ها و سازمان ها ابلاغ کرد که در آن ذکر شده بود که پرداخت سنوات با سابقه کار و زمان قرارداد ارتباطی ندارد. به عبارت دیگر، اعطای سنوات به کارگرانی که رسمی نیستند و با قرارداد موقت کار می کنند، با کارمندان رسمی تفاوتی ندارد. با توجه به این موضوع، میزان سنوات کاری یک سال کارگرانی که قرارداد موقت بسته اند، معادل آخرین حقوقی است که دریافت کرده اند. ممکن است این سوال برایتان پیش آمده باشد که اگر کارگری کمتر از یک سال کار کرده باشد، محاسبه سنوات او به چه صورت خواهد بود. در این حالت، میزان پرداخت سنوات با توجه به میزان کارکرد او محاسبه می شود.
کارکنانی که با قرارداد کار پاره وقت و ساعتی مشغول به کار اند، میزان سنواتشان بر اساس میانگین دریافتی آن ها در 90 روز آخر کار مشخص می شود. همچنین پایه سنوات به کسانی که در شرکت های پیمانکاری و خدماتی کار می کنند، تعلق می گیرد. در این شرکت ها گاه ممکن است پیمانکاری برود و پیمانکار جدید جایگزین او شود. پیمانکار تازه وارد مسئول پرداخت پایه سنوات سال قبل است.
محاسبه نمونه پایه سنوات
پس از کسب اطلاع از این که سنوات چطور محاسبه می شود ، در این بخش می خواهیم برای این که آن را بهتر درک کنید، نمونه ای را بررسی کنیم. برای محاسبه پایه سنوات از این فرمول استفاده می کنند:
حقوق پایه ماهانه در سال = حقوق پایه ماهانه که در سال جاری اعلام شده است + (تعداد روزهای کاری ماه * میزان سنوات تعیین شده برای سال جاری)
بر اساس قانون، کارگرانی که سابقه کاری آن ها بیشتر از یک سال است، علاوه بر افزایش 15 درصدی و رقم ثابت حقوق، پایه سنوات نیز به حقوق پایه ای که دریافت می کنند، اضافه می شود. برای مثال، 15 درصد از میزان آخرین حقوق سال گذشته و روزانه 3033 تومان به حقوق کارگر اضافه می شود. اگر حقوق پایه فردی 1 ملیون تومان باشد، میزان پایه سنوات آن 30 هزار تومان است و پایه حقوق به یک میلیون و 30 هزار تومان می رسد.
چه کسانی سنوات کاری دریافت نمی کنند؟
همان گونه که پیشتر هم اشاره کردیم، سنوات کاری از مزایای اجباری محسوب می شود و باید به آن توجه ویژه کرد. اما کسانی که همیشه کار نیمه وقت و فصلی دارند، مانند دانشجویان که فقط تابستان می توانند کار کنند، سنوات کاری برای آن ها در نظر گرفته نمی شود.
میزان اهمیت پرداخت سنوات کاری به حدی است که حتی اگر کارگران از دریافت نکردن آن رضایت کامل داشته باشند، حق سنوات از کارفرما برداشته نمی شود. با توجه به تمام آن چه که گفته شد، سنوات حتی برای کسانی که مدت زمان کار کردنشان به یک سال نمی رسد هم بر اساس زمان فعالیتشان محاسبه و پرداخت می شود.
در مجموع می توان گفت که کسانی که فقط در فواصل مشخصی می توانند کار کنند، مانند دانش آموزان و دانشجویان، تنها کسانی هستند که سنوات کاری بهشان تعلق نمی گیرد.
پایه سنوات با حق سنوات چه تفاوت هایی دارد؟
در بخش های پیشین به تفاوت میان آن دو اشاره هایی کردیم. در این بخش می خواهیم این تفاوت را کامل تر شرح دهیم. درست است که نام این دو به هم شبیه است؛ اما تفاوت های بنیادینی میان حق سنوات و پایه سنوات به چشم می خورد. حق سنوات برای کارگرانی که یک سال سابقه کاری دارند به عنوان پاداش در نظر گرفته می شود؛ در حالی که پایه سنوات مخصوص کارگاه هایی است که در طرح طبقه بندی مشاغل جای می گیرند و به حداقل حقوق کارکنان آن ها اضافه می شود.
شورای عالی کار، پایه سنوات را تصویب و آن را به صاحبان مشاغل و ادارات می فرستد. پایه سنوات در اصل به عنوان بخش حمایتی پایه حقوق شناخته می شود و قسمتی از حقوق پایه را تشکیل می دهد. البته برخی از مشاغل هستند که با توجه به میزان و زمان درآمد زایی خود، ممکن است آن را به صورت ماهانه یا سالانه به کارگران و کارمندان خود پرداخت نمایند. نکته مهم آن است که با توجه به آن چه که در قانون کار به تصویب رسیده است، تمام کارگران رسمی و غیر رسم که قرارداد رسمی دارند یا ندارند، پایه سنوات را باید دریافت کنند.
چند نکته مهم درباره محاسبه سنوات کاری
دانستن این که پایه سنوات چطور محاسبه می شود ، به تنهایی کفایت نمی کند و شما باید به برخی از نکات درباره این موضوع نیز مسلط باشید. در ادامه به برخی از نکات مهم در این زمینه اشاره می کنیم:
- برای محاسبه سنوات (به جز سال اول)، برای سال های دیگر باید از جدول حقوق و دستمزد وزارت کار استفاده کنید.
- پاداش پایان کار یا سنوات خدمت با پایه سنوات فرق می کند. بر اساس ماده 24 قانون کار، کارفرما موظف است معادل آخرین حقوق کارگر را در پایان کار به او به عنوان پایه سنوات بپردازد.
- تعویض کارفرما با پرداخت سنوات تداخلی ندارد و کارفرمای جدید باید حق کارگر را به او پرداخت نماید.
جمع بندی
سنوات کاری مزدی است که پس از پایان سال به کارگران پرداخت می شود. کارفرمایان موظف اند این حقوق را پرداخت کنند و به هیچ عنوان نمی توانند از پرداخت آن سر باز زنند. در این مقاله پس از توضیحاتی درمورد این حق، درباره این که سنوات چطور محاسبه می شود ، نکاتی بیان کردیم و نحوه محاسبه آن را با ذکر نمونه ای برایتان شرح دادیم. در این نوشته درباره محاسبه سنوات برای کارگران رسمی و غیر رسمی نیز مطالبی بیان شد.
ثبت ديدگاه