سنوات پایان سال یا پایان خدمت یکی از موارد مهم و حیاتی در سیستم حقوق و دستمزد کارمندان و کارگران است که با نزدیک شدن به روزهای پایان سال بحث آن داغ تر می شود. این که سنوات چیست و در چه صورتی به افراد تعلق می گیرد، سوالی همیشگی افرادی است که به تازگی وارد جمع کارگران و کارمندان شده اند. در مقاله پیش رو تمام نکات قانونی مربوط به حق سنوات را بررسی می کنیم و به شما خواهیم گفت در پایان سال و یا پایان خدمت خود چه حق و حقوقی دریافت خواهید کرد. برای کسب اطلاعات کامل پیرامون این موضوع لطفا تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
سنوات چیست ؟
سنوات آخر سال یا آخر خدمت یکی از مهم ترین قسمت های حقوق و مزایای کارمندان و کارگران است که کارفرما ملزم به پرداخت آن است و به هیچ عنوان نمی تواند از این حق طبیعی کارگران چشم پوشی کند. معمولا حق سنوات تحت عنوان مزایای پایان خدمت نیز شناخته می شود.
برای اینکه متوجه شوید سنوات چیست، باید با محاسبه سنوات آشنا شوید. سنوات معمولا معادل حقوق دریافتی آخرین ماه فرد است و به صورت سالیانه محاسبه می شود. به این معنی که در انتهای هر سال، مبلغی معادل حقوق دریافت شده در آخرین ماه سال به عنوان سنوات در نظر گرفته می شود.
به عنوان مثال برای محاسبه سنوات 5 ساله یک کارگر یا کارمند باید آخرین حقوق دریافتی او را در عدد 5 ضرب کرد. بنابراین اگر فرد در آخرین ماه همکاری خود 5 میلیون تومان حقوق دریافت کرده باشد، سنوات 5 ساله او معادل 25 میلیون تومان خواهد بود.
همان طور که گفته شد طبق قانون کار سنوات به همه کارگران و کارمندان تعلق می گیرد. بنابراین این موضوع که فرد چگونه به همکاری خود با شرکت، موسسه و یا اداره پایان داده است اهمیتی ندارد. به عبارت دیگر اگر علت قطع همکاری بازنشستگی، اخراج، استعفا، از کار افتادگی، فوت و یا هر دلیل دیگری باشد، باز هم طبق قانون کار، کارفرما موظف به پرداخت حق سنوات فرد است.
تا قبل از سال 99 مبلغ سنوات تنها بر اساس پایه حقوق ثابت فرد در نظر گرفته می شد، اما در حال حاضر این مبلغ باتوجه با آخرین دریافتی فرد محاسبه می شود. به عبارت دیگر مزایایی مانند حق مسکن، حق اولاد، بن کارگری و سایر مزایای نقدی و غیر نقدی نیز در محاسبه سنوات پایان سال یا خدمت، دخیل است.
بنابراین باتوجه به قانون وزارت کار، افرادی که با شرکت ها و موسسات مختلف قرارداد داشته باشند، واجد شرایط دریافت سنوات هستند و کارفرما موظف به پرداخت تمام و کمال این مبلغ است. این مبلغ کسری حقوق و درآمد افراد را جبران می کند و انگیزه ای برای ارتقاء کیفیت کار است.
تفاوت حق سنوات و پایه سنوات چیست؟
حال که می دانید سنوات چیست لازم است تفاوت بین حق سنوات و پایه سنوات را نیز بدانید. شاید در ظاهر این دو اصطلاح معنای یکسانی داشته باشند اما نحوه محاسبه و پرداخت آن ها کاملا با یکدیگر متفاوت است.
- حق سنوات: حق سنوات که برخی آن را با عنوان مزایای پایان خدمت یا مزایای پایان کار نیز می شناسند، مبلغی است که بعد از اتمام کار و قطع همکاری فرد با شرکت یا اداره به او پرداخت می شود. این مبلغ معادل پایه حقوق فرد است و باتوجه به سابقه کاری او (سال های خدمت) محاسبه می گردد. همان طور که گفته شد نحوه اتمام همکاری تفاوتی ندارد؛ در هر صورت کارفرما موظف است این مبلغ را به فرد پرداخت کند.
- پایه سنوات: پایه سنوات کاملا متفاوت از حق سنوات است و به صورت ماهانه محاسبه می شود. به این ترتیب که هر ماه مبلغی تحت عنوان پایه سنوات برای کارمندان و کارگران در نظر گرفته شده است و به صورت ماهانه به آن ها پرداخت می شود. این مبلغ معمولا در طول سال جمع می شود و در نهایت همراه با عیدی انتهای سال پرداخت می گردد.
بنابراین مبلغی که کارمندان و کارگران در انتهای سال تحت عنوان عیدی و سنوات دریافت می کنند، پایه سنوات آن ها در طول سال گذشته است. پایه سنوات از زمان شروع کار به صورت ماهانه به فرد تعلق می گیرد و کارمندان و کارگران می توانند هر ماه همراه با حقوق آن را دریافت کنند.
قوانین دریافت سنوات چیست؟
همانطور که می دانید مبلغ سنوات هر ساله توسط شورای عالی کار تعیین می شود و به صورت رسمی در پایان سال اعلام می شود. مبلغ اعلام شده از سوی شورا تنها برای یک روز کاری است؛ بنابراین جهت محاسبه ماهانه و سالانه آن باید این مبلغ در اعداد مشخصی به تعداد روز کاری در ماه و سال، ضرب شود.
بعد از اینکه دانستید سنوات چیست، باید با قوانین آن بیشتر آشنا شوید. اما موضوع به همین ضرب و تقسیم ساده ختم نمی شود و دریافت سنوات مانند سایر حقوق و مزایای کارمندی و کارگری، قوانین خاص خود را دارد. به عنوان مثال یکی از مهم ترین قوانین به تصویب رسیده در این راستا، محاسبه سنوات بر اساس نرخ اعلام شده در سال جدید است. به این معنی که اگر کارمند یا کارگری 20 سال سابقه کار داشته باشد و در طول دوران خدمت حق سنوات خود را دریافت نکرده باشد و امسال بنا به دلایلی قصد دارد آن را از کارفرما مطالبه نماید، حق سنوات او باتوجه به نرخ اعلام شده در سال جدید محاسبه می شود. طبق قانون کارفرما حق هیچ اعتراضی ندارد و باید تمام حق و حقوق مطالبه شده را پرداخت نماید.
دریافت سنوات قوانین دیگری نیز دارد که در ادامه به بخش های مهم آن اشاره می کنیم:
- چه فرد کارگر فصلی باشد و چه کارگر دائم به هرحال سنوات به او تعلق می گیرد و این مبلغ باتوجه به مدت زمان کارکرد او محاسبه می شود.
- در صورت تعویض کارفرما، حق سنوات کارگر همچنان محفوظ است و کارفرمای جدید باید طبق قانون، سنوات کارگران را پرداخت نماید.
- سنوات به تمام کارمندان و کارگران تعلق می گیرد و دلیل قطع همکاری اهمیتی ندارد. حتی اگر فرد استعفا دهد یا اخراج شود، باز هم می تواند سنوات خود را دریافت کند.
- سازمان ها، کارگاه ها، شرکت ها و تمام مراکزی که نیروی رسمی یا غیر رسمی دارند موظف به پرداخت سنوات هستند.
- مشاغل تابستانی که معمولا دانش آموزان و دانشجویان در آن مشغول به کار می شوند، واجد پرداخت سنوات نیستند.
- کارگران پاره وقت و ساعتی باتوجه به ساعت کاری خود سنوات دریافت می کنند. مبلغ سنوات آن ها معمولا براساس میانگین حقوق دریافتی طی 90 روز کاری محاسبه می شود.
- افرادی که کمتر از یک سال سابقه کار داشته باشند، میزان سنوات آن ها بر اساس تعداد روز های کاری محاسبه می شود.
- دریافت سنوات هیچ ارتباطی با مدت قرارداد کاری افراد ندارد. به این معنی که آن ها می توانند باتوجه به سابقه کاری خود، سنوات دریافت کنند.
تقریبا مهم ترین بخش های مربوط به قوانین سنوات که توسط شورای عالی کار به تصویب رسیده به صورت خلاصه در بالا آورده شده است. اگر براساس این قوانین تاکنون هیچ سنواتی دریافت نکرده اید می توانید به عنوان نیروی کار از کارفرما خود شکایت کنید. برای این کار باید به اداره کار مراجعه کرده و با ارائه مدارک لازم حق قانونی خود را مطالبه نمایید.
فرمول محاسبه سنوات چیست؟
شاید برای شما هم جالب باشد که فرمول محاسبه سنوات را یاد بگیرید و بتوانید در منزل میزان تقریبی حق و حقوق خود را مشخص کنید. محاسبه سنوات فرمول مشخصی دارد که می توانید به راحتی آن را یاد بگیرید. اما این نکته را در نظر داشته باشید که برای به دست آوردن این مبلغ باید حق سنوات و پایه سنوات را جداگانه محاسبه کنید.
فرمول محاسبه این دو مفهوم به شرح زیر است:
فرمول محاسبه حق سنوات:
حق سنوات = حقوق پایه مشخص شده در حکم کاری × کارکرد سنوات ÷ ۳۶۵
فرمول محاسبه پایه سنوات:
پایه سنوات = پایه سنوات ماهیانه مشخص شده ÷ ۳۰ × کارکرد یک ماه
برای محاسبه حق و پایه سنوات این نکته را در نظر داشته باشید که مبلغ پایه توسط شورای عالی کار اعلام می شود. نکته دیگر این است که سنوات پایان سال یا پایان کار مشمول مالیات نمی شوند و کل مبلغ محاسبه شده به شما پرداخت خواهد شد.
به افرادی که کمتر از یک سال سابقه کار داشته باشند تنها پایه سنوات تعلق می گیرد. همان طور که در پاراگراف قبل گفته شد این مبلغ باتوجه به تعداد روز های کاری فرد محاسبه می شود.
جمع بندی
در مقاله پیش رو سعی کردیم به این سوال شما که سنوات چیست جواب کاملی بدهیم و تمام جنبه های این حق قانونی نیروی کار را بررسی کنیم. همانطور که در طول مقاله گفته شد سنوات یکی از مزیت های اجباری است که کارفرما تحت هر شرایطی ملزم به پرداخت آن است و به هیچ عنوان نمی تواند نیروی کار خود را از این حق طبیعی محروم کند. این حق حتی به کارگران فصلی و یا افرادی که کمتر از یکسال سابقه کار دارند نیز تعلق می گیرد و کارفرما موظف است در صورت اتمام همکاری به هر دلیلی آن را تمام و کمال پرداخت نماید. خاطرتان باشد امروزه این قانون که اگر کارگری کار خود را ترک کند مشمول دریافت سنوات نمی شود، به طور کامل باطل شده است و حتی اگر در قرارداد این موضوع آورده شده باشد باز هم کارگر می تواند از کارفرما به اداره کار شکایت کرده و سنوات خود را به طور کامل دریافت نماید.
ثبت ديدگاه