تمام شرکت ها و سازمان هایی که تحت نظر وزارت کار هستند، مجبورند که قوانین به خصوصی را که برای حمایت از قشر کارگر تصویب شده اند، اجرا کنند. قانون کار برای قرارداد های کاری مختلف، متفاوت است. برای این که با حق و حقوق کارگران آشنا شوید، خوب است که از قوانین مختلف در بین قرارداد های کاری متفاوت اطلاعات بیشتری داشته باشید. یکی از قرارداد های رایج بین کارگر و کارفرما، قرار داد کنتراتی است. برای آشنایی بیشتر با این موضوع در مورد قانون کار کنتراتی توضیح داده خواهد شد.

قرارداد کار کنتراتی چیست؟

قرارداد کنتراتی که به آن قرارداد پیمانکاری نیز گفته می شود، قراردادی است که در آن کارفرما پروژه یا کاری را با مبلغ معینی به فردی می سپارد. فرد باید در مدت زمانی که مشخص شده است کار را به اتمام برساند. به کسی که وظیفه انجام کار را به عهده می گیرد، پیمانکار گفته می شود. موضوع قرارداد پیمانکاری معمولا شامل ساخت و ساز ساختمان، حمل و نقل و همچنین تهیه یک کالای مشخص می شود.

طبق قانون کار کنتراتی ، قبل از عقد قرارداد حتما باید طرفین مشخص و هویت آن ها تثبیت شده باشد. همچنین ماهیت قرارداد نیز باید به خوبی بیان شود. کارفرما باید تمامی انتظارات خود و کاری را که باید انجام شود در قرارداد شرح دهد. همچنین اگر نکته خاصی مد نظر کارفرما است، حتما باید به پیمانکار بگوید و در قرارداد ذکر کند. دو عامل مهمی که همیشه در قرارداد در نظر گرفته می شوند، شامل افشا نکردن اطلاعات قرارداد به دلیل محرمانه بودن آن و شرایط پرداخت است که هر دو معمولا در انتهای قرارداد ذکر می شوند.

انواع قرارداد های کنتراتی

اینقرارداد ها با توجه به قانون کار کنتراتی می توانند متفاوت باشند. برخی از رایج ترین انواع قرارداد کنتراتی عبارت اند از:

  • قرارداد های پرداخت کلی

ساده ترین نوع قرارداد نوع پرداخت کلی آن است. در این مدل، کارفرما وظیفه پیمانکار را مشخص می کند و در ازای انجام آن پرداخت هزینه مشخصی را وعده می دهد. البته در قرارداد می توان ذکر کرد که دستمزد پیمانکار می تواند متغیر باشد.

  • قرارداد های دائمی

کارفرما هایی که به دلایل خاصی مانند تعمیرات دوره ای، همیشه به پیمانکار نیاز دارند، می توانند یک قرارداد دائمی با طرف مقابل خود ببندند. طبق قانون کار کنتراتی ، قرارداد های دائمی برای بازه های زمانی طولانی مدت بسته می شوند. هدف از انتخاب این نوع قرارداد صرفه جویی در هزینه ها و تسریع عملیات پیمانکاری است.

  • قرارداد های طراحی و ساخت

همان طور که از اسم این نوع پیداست، در آن، کارفرما وظیفه طراحی و ساخت پروژه را به پیمانکار می سپارد. در این نوع قرارداد، کارفرما مانند تمامی قرارداد های دیگر نیاز های خود را برای پیمانکار شرح می دهد و پیمانکار با متوجه شدن نیاز های طرف مقابل و با رعایب استاندارد های کیفی شروع به انجام کار می کند. برای مثال قراردادی را که بین کابینت ساز و نجار بسته می شود، بر اساس قانون کار کنتراتی ، می توان قرارداد طراحی و ساخت دانست.

  • قرارداد های بازپرداخت هزینه

قرارداد هایی که تحت عنوان بازپرداخت هزینه بین کارفرما و پیمانکار بسته می شوند، با نوع پرداخت کلی شباهت زیادی دارند؛ اما مسئله ای که باعث تفاوت بین این دو می شود، این است که در مدل بازپرداخت، کارفرما متعهد می شود که هزینه های اولیه پیمانکار مانند هزینه دستمزد کارگران، کارگاه و مواد مصرفی را در کنار مبلغ توافق شده به او پرداخت کند.

  • قرارداد مدیریتی

طبق قانون کار کنتراتی ، قرارداد های مدیریتی قرارداد هایی هستند که در آن یک فرد متخصص برای مدیریت و هماهنگی امور فاز های طراحی و ساخت در کنار پیمانکار اصلی استخدام می شود؛ از این رو بیشتر کسانی که تحت عنوان قرارداد مدیریتی استخدام می شوند، در یک حوزه خاص تخصص دارند.

  • قرارداد های مدیریت پروژه

قرارداد های مدیریت پروژه را می توان یکی دیگر از انواع کار کنتراتی دانست. در این نوع قرارداد کارفرما یک فرد حرفه ای را مشخص و مدیریت تمام امور پروژه را از جمله آماده کردن تجهیزات کارگاه، سرمایه گذاری، طراحی، اجرا، امور بازرگانی و تاییدات پروژه به عهده وی می گذارد. معمولا نحوه پرداخت قرارداد های مدیریت پروژه با دیگر انواع قرارداد کمی متفاوت است. در این نوع قرارداد، کارفرما تضمین می کند که با توجه به درصد پیشرفت پروژه، مبلغ مشخصی را به عنوان دستمزد به فرد پرداخت کند.

  • قرارداد ساخت و توسعه

قرارداد ساخت و توسعه را می توان یکی از رایج ترین نوع قرارداد های کار کنتراتی دانست. در قرارداد ساخت و توسعه، اختیارات و مسئولیت هایی به پیمانکار داده می شود. این که پیمانکار چه اختیاراتی دارد با توجه به تشخیص و نظر کارفرما تعیین می شود. اما به طور کلی پیمانکار اصلی پروژه حق دارد که پیمانکاران فرعی را انتخاب کند. در واقع طبق قانون کار کنتراتی مهم ترین اصل در قرارداد های ساخت و توسعه رعایت معیار های هزینه و همچنین کیفیت و زمان تحویل پروژه است. نحوه پرداخت در این مدل معمولا بر اساس پیشرفت پروژه است.

نحوه فسخ قرارداد کنتراتی

هنگامی که قرارداد بین کارفرما و پیمانکار بسته می شود، فسخ قرارداد بنا بر دلایل شخصی ممکن نیست. فسخ قرارداد تنها در صورت وارد شدن از راه قانونی امکان پذیر است. طبق قانون کار کنتراتی فسخ قرارداد تنها در صورتی امکان پذیر است که از طرف پیمانکار یا کارفرما تخلفی صورت بگیرد. درباره این که چه مواردی تخلف محسوب می شوند، به طور کامل در ماده های 46 و 48 قانون توضیح داده شده است.

حق بیمه و مالیات در قرارداد های کنتراتی

کارفرما پس از اخذ قرارداد، پیمانکار را به عنوان نماینده خود برای اجرا و مدیریت پروژه انتخاب کرده است. همین موضوع باعث می شود تا پیمانکار وظایف مختلفی مانند تهیه نقشه ها، دریافت مجوز های ساخت، تهیه مصالح و ماشین آلات، استخدام پیمانکاران دیگر، محوطه سازی، حفظ امنیت کارگان و مسایل محیط زیستی را به عهده داشته باشد. در نتیجه، تمامی حقوق از جمله حق بیمه کارگران و مبحث مالیات بر عهده فرد پیمانکار است. طبق قانون کار تمامی این موارد در تعهدی که با نام قرارداد مدیریت پیمان شناخته می شود، صورت خواهد گرفت.

مسئولیت های پیمانکار

بر اساس ماده 13 قانون کار، در صورتی که قرار است پروژه از طریق قرارداد پیمانکاری انجام شود، کارفرما مجبور است به نحوی قرارداد خود را با پیمانکار منعقد کند که در آن پیمانکار تمامی مقررات وزارت کار را از جمله حق بیمه، مزایا و موارد این چنینی برای کارکنان خود اعمال کند.

همچنین طبق ماده 91 قانون کار، کارفرمایان و کسانی که به عنوان پیمانکار استخدام می شوند، موظف اند که برای تامین امنیت، سلامت و بهداشت کارگران در محیط کار وسایل و امکانات لازم را در اختیار آنان قرار دهند. در صورتی که کار با وسایل نیاز به تخصص دارد، پیمانکار حتما باید نحوه چگونگی از وسایل را به کارگران بیاموزد.

به طور کلی بر اساس آیین نامه ایمنی امور پیمانکاری، فرد پیمانکار یا مقاطعه کار شخصی حقیقی یا حقوقی است که بر اساس اسناد قرارداد مسئولیت انجام عملیاتی را از سوی کارفرما به عهده می گیرد.

همچنین طبق این ماده، پیمانکار اصلی از پیمانکاران فرعی نیز تفکیک شده است. در واقع طبق قانون کار کنتراتی ، پیمانکار اصلی کسی است که بر اساس مدارک و اسناد، مجری اصلی پروژه است و کنترل آن را به عهده دارد. پیمانکار فرعی کسی است که مجری اصلی پروژه او را برای انجام بخشی از کار استخدام می کند.

یکی از قوانین بسیار مهمی که در ماده 2 به آن اشاره شده است، این است که تمامی پیمانکاران باید صلاحیت انجام کار را از نظر ایمنی در وزارت کار و امور اجتماعی ثبت کنند. همچنین بر اساس ماده 3 قانون کار کنتراتی نیز کارفرمایان موظف هستند تنها پیمانکارانی را برای انجام پروژه هایشان استخدام کنند که وزارت کار و امور اجتماعی صلاحیت آن ها را تایید کرده باشد.

قرارداد های پیمانکاری درصدی

حقوق برخی از کار های کنتراتی به صورت درصدی پرداخت می شود. بر اساس آن چه که در قانون کار کنتراتی آمده است، در واقع قرارداد های درصدی نوعی از قرارداد ها هستند که در آن ها شخصی حقیقی یا حقوقی در قبال دریافت دستمزد مشخصی که از درصد کل پروژه به دست می آید، وظیفه انجام کاری را بر عهده می گیرد. قرارداد های پیمانکاری درصدی معمولا مزایای بیشتری را برای صاحب پروژه به همراه دارند؛ زیرا در آن ها معمولا صاحب پروژه حق انتخاب مصالح و مواد مصرفی را دارد. همچنین صاحب پروژه پیمانکاران فرعی را انتخاب می کند. در واقع در این نوع قرارداد پیمانکار تنها نقش مجری ساختمان را دارد.

نتیجه گیری

قرارداد بین کارفرما و کارگر می تواند به شیوه های مختلف تنظیم شود. یکی از مدل هایی که امروزه بیشتر از آن استفاده می شود، قرارداد های کنتراتی یا همان قرارداد های پیمانکاری هستند. در ساده ترین مدل های قرارداد پیمانکاری فرد پیمانکار وظیفه انجام پروژه ای را در ازای دریافت مبلغ مشخصی که می تواند متغیر نیز باشد، به عهده می گیرد. برای قرارداد های پیمانکاری قوانین مختلفی وضع شده است. برای آشنایی بیشتر شما درمورد قانون کار کنتراتی مطالبی را در این مقاله ذکر کردیم.