تامین نیروی انبار برای کارخانهها یکی از چالشهای اساسی در مدیریت منابع انسانی و بهینهسازی فرایندهای تولید است. انبارداران بهعنوان افراد کلیدی در نگهداری و مدیریت موجودی کالاها، نقش حیاتی در تسهیل جریان مواد و کالاها در کارخانهها ایفا میکنند. همچنین تامین نیروی انبار برای کارفرماهایی که نوع کار آنها به نوسان و افزایش و کاهش نیرو نیاز دارد، مشکلات اساسی ایجاد میکند.
انتخاب و جذب نیروی انسانی با توانمندیهای مناسب برای این شغل و برای دورههای زمانی متفاوت از نظر حجم کاری، علاوه بر ارتقای کارایی عملیات انبارداری، بر کاهش هزینهها و بهبود کیفیت تولید تأثیر مستقیم دارد.
در این مطلب از کارلاینمگ راهکارهای مؤثر در تأمین و انتخاب نیروی انباردار برای کارخانهها را بررسی میکنیم.
چارت سازمانی انبار بهطورکلی از سطح مدیر انبار در بالاترین سطح تا کارکنان عملیاتی در سطوح پایینتر تشکیل میشود. طراحی دقیق و مؤثر چارت سازمانی در انبار میتواند به بهبود ارتباطات، افزایش بهرهوری و کاهش خطاها کمک کند.
چینش جلوگیری کرد. با استخدام کارگران حرفهای و آموزشدیده، میتوان بهرهوری انبار را افزایش داد و فرایندهای لجستیکی را بهبود بخشید. در تامین نیروی کارگر انبار باید به موارد زیر توجه کرد:
شناسایی نیازها و مهارتهای مورد نیاز: قبل از تامین نیروی انسانی، باید نیازهای خاص انبار مشخص شوند که شامل تعیین میزان نیاز به کارکنان، مهارتهای فنی (مانند کار با سیستمهای بارکدخوان، مدیریت موجودی) و مهارتهای نرم (مانند توانایی کار گروهی و ارتباطات مؤثر) است.
توجه به تواناییهای فیزیکی و بدنی: بهویژه در انبارهای بزرگ، نیروی انسانی باید از نظر فیزیکی قادر به انجام وظایفی مانند جابهجایی کالاهای سنگین باشد. ارزیابی توانایی بدنی و سلامت افراد قبل از استخدام بسیار مهم است.
آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی: نیروهای انبار باید بهطور مستمر آموزش ببینند تا با فرایندهای انبارداری، تجهیزات و فناوریهای جدید آشنا شوند. این آموزشها باید شامل چگونگی استفاده از سیستمهای مدیریت موجودی، روشهای صحیح جابهجایی کالا، ایمنی در انبار و نحوه تعامل با تیمهای مختلف باشد.
اهمیت تجربه در انتخاب نیرو: افراد با تجربه در زمینه انبارداری میتوانند بهسرعت در فرایندها جا بیفتند و از ایجاد اشتباهات جلوگیری کنند. بنابراین، در فرایند جذب نیرو، تجربه کاری و سوابق شغلی در اولویت قرار گیرد.
مدیریت کار تیمی و تعاملات انسانی: کارکنان انبار باید قادر به کار گروهی باشند، زیرا عملیات انبارداری بهطور مستقیم با همکاران در بخشهای دیگر، مانند تولید، فروش و حملونقل مرتبط است. ارزیابی مهارتهای ارتباطی و تواناییهای همکاری تیمی اهمیت زیادی دارد.
ارائه انگیزه و پاداشهای مناسب: برای جذب و نگهداری نیروهای انسانی با کیفیت، باید انگیزههایی مانند حقوق مناسب، پاداشها و مزایای شغلی، شرایط کاری خوب و فرصتهای پیشرفت شغلی فراهم شود.
استفاده از تکنولوژی برای تسهیل فرایند استخدام: استفاده از نرمافزارهای مدیریت منابع انسانی (HRMS) یا پلتفرمهای آنلاین میتواند فرایند جذب نیرو را تسریع و ساده کند. این ابزارها میتوانند در شناسایی مهارتها و بررسی سوابق کاری، کارآمد باشند.
ارزیابی دقیق و فرایند مصاحبه جامع: مصاحبهها باید بهطور دقیق طراحی شوند تا تواناییهای فنی و اجتماعی متقاضیان ارزیابی شوند. همچنین، آزمونهای عملی میتوانند بهطور مؤثری توانمندیهای فرد را در زمینههای مختلف انبارداری اندازهگیری کنند.
مدیریت تنوع نیروی انسانی: توجه به تنوع نیروی انسانی و پذیرش افراد با پیشینههای مختلف میتواند به افزایش کارایی و بهبود فضای کاری کمک کند. تنوع فرهنگی، نژادی و تجربههای متفاوت میتواند به بهرهوری بیشتر و افزایش خلاقیت در حل مشکلات کمک کند.
ایجاد محیط کاری ایمن و سالم: توجه به ایمنی و سلامت کارگران در انبارها ضروری است. رعایت استانداردهای ایمنی، فراهم کردن وسایل حفاظتی شخصی (مانند کلاه ایمنی، دستکش و کفش ایمنی) و نظارت بر شرایط کاری بهویژه در فضاهای پرخطر، از جمله وظایف مهم است.
شرح وظایف نیروی انبارداری چیست؟
نیروی انبار وظیفه دریافت کالاها و مواد ورودی، بستهبندی و انجام سفارشهای حملونقل یا مدیریت و سازماندهی کالاها و تمیزنگهداشتن قفسهها و رعایت همه قوانین و مقررات مربوط به نظافت و ایمنی را بر عهده دارد. نیازهای کارفرماها برای تامین نیروی انبار برای کارخانهها عبارتاند از:- برداشت اجناس از مرکز توزیع و حمل آن به محل لازم برای بارگیری
- دریافت کالا برای بازگشت یا تحویلدادن آن به مشتری و اطمینان پیداکردن از مطابقت محتوای بسته با درخواست مشتری
- شناسایی کالاهای مفقودشده یا آسیبدیده و اطلاع آن به ناظر
- آموزش کارکنان تازهوارد درباره روند کار و رویههای شرکت
- بستهبندی سفارشات بهصورت منظم و آمادهکردن آنها برای حملونقل
- شمارش و انبارکردن کالا بر اساس گزارشهای موجود
نیروی انبار باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
تامین نیروی انبار برای کارفرماها از این جهت بهعنوان یک چالش مطرح است که نیروی انبار باید تواناییهای فیزیکی و فنی مناسبی داشته باشد تا بتواند بهطور مؤثر در محیطهای انبار کار کند. ازطرفی باید با تجهیزات انبار، مانند لیفتراک و سیستمهای جابهجایی بار و نرمافزارهای مدیریت موجودی هم آشنا باشند. دقت و توجه به جزئیات در شمارش و ثبت موجودی، مهارتهای ارتباطی و مدیریتی، توانایی کار تیمی و... از ویژگیهایی است که هر کارگر انبار باید داشته باشد. در ادامه به ویژگیهای مهمی اشاره میکنیم که برای تامین نیروی انبار باید به آنها توجه کرد. قرارگرفتن در موقعیت کاری نیروی انبار به مدرک تحصیلی خاصی نیاز ندارد و هر فردی با دیپلم دبیرستان هم میتواند در این کار مشغول شود. داشتن گواهیهایی مثل گواهی لجستیک میتواند نشاندهنده مهارت در تدارکات، مدیریت موجودی، انبارداری و حمل و نقل باشد. همچنین فراهمکردن شرایط برای آموزش حین کار کارگران و کارآموزی آنها در کنار کارگران باتجربهتر به کارایی بیشتر آنها کمک میکند. برخی از گواهینامههایی که به بهترشدن عملکرد کارگر انبار کمک میکنند، عبارتاند از:- گواهینامه لیفتراک
- مدرک حرفهای توزیع و انبارداری
- گواهینامه مدیریت تولید و موجودی
- گواهینامه مدیریت زنجیره تامین
اصطلاحات رایج در انبارداری چیست؟
نیروی انبار در کنار آموزشهایی که در زمینه وظایف خود میبیند با اصلاحات رایج در انبارداری سروکار دارد که بهتر است آنها را یاد بگیرد. این اصطلاحات در مدیریت و فرایندهای انبارداری بهطور مداوم استفاده میشوند و دانستن آنها به دقت و کارایی بهتر در انبار کمک میکند و به فرایندهای مختلف انبارداری کمک میکنند تا عملیات ذخیرهسازی، مدیریت و توزیع کالاها بهطور کارآمد و منظم صورت بگیرد.مدیریت موجودی (Inventory Management) | فرایند نظارت و کنترل موجودی کالاها در انبار برای اطمینان از تأمین نیازها و جلوگیری از کمبود یا مازاد موجودی. |
کدینگ کالا (Item Coding) | استفاده از سیستمهای شناسایی کالا مانند بارکد یا QR کد برای تسهیل در مدیریت و پیگیری کالاها. |
چیدمان انبار (Warehouse Layout) | طراحی و سازماندهی فضای انبار بهگونهای که عملیات جابهجایی، ذخیرهسازی و برداشت کالاها بهصورت بهینه انجام شود. |
FIFO (First In, First Out) | روش مدیریت موجودی که در آن کالاها به ترتیبی که وارد انبار میشوند، خارج میشوند. اولین کالایی که به انبار وارد میشود، اولین کالایی است که باید از انبار خارج شود. |
LIFO (Last In, First Out) | روش مدیریت موجودی که در آن آخرین کالایی که به انبار وارد میشود، اولین کالایی است که از انبار خارج میشود. کالاهای جدیدتر ابتدا استفاده یا فروخته میشوند. |
ERP (Enterprise Resource Planning) | سیستم نرمافزارهای یکپارچهسازی که به مدیریت منابع، از جمله موجودی کالاها، در همه بخشهای کارخانه یا سازمان کمک میکنند. |
پیکینگ (Picking) | فرایند برداشت کالا از انبار برای سفارشدهی یا تولید |
چک کردن موجودی (Inventory Check) | فرایند ارزیابی و بازرسی منظم موجودی انبار برای اطمینان از انطباق با سیستم مدیریت موجودی. |
خروج کالا (Dispatching) | فرایند ارسال کالاها از انبار به مشتری یا خط تولید پس از تکمیل سفارش |
انبارداری Just-in-Time (JIT) | رویکردی که هدف آن تأمین مواد و کالاها در زمان دقیق و به میزان مورد نیاز است، بهطوریکه نیاز به ذخیرهسازی زیاد کاهش یابد. |
اصول انبارداری حرفهای که نیروی انبار باید بداند
انبارداری حرفهای شامل اصولی است که برای بهینهسازی فرایندهای مدیریت موجودی و فضای انبار طراحی میشوند. مدیریت موجودی با کنترل دقیق سطح کالاها، ایمنی و بهداشت در محیط کار، کارایی فضای انبار با چیدمان بهینه و استفاده از تکنولوژی، و مدیریت زمان برای برنامهریزی دقیق دریافت و ارسال کالاها از اصول انبارداری حرفهای محسوب میشوند. همچنین پیشبینی تقاضا با تحلیل دادههای تاریخی برای تنظیم استراتژیهای تأمین از دیگر اصول انبارداری حرفهای است. این اصول بر اساس عوامل مختلفی، از جمله نوع کالا و ویژگیهای آن، نیازهای مشتری و حجم عملیات انبار تعیین میشوند. همچنین، تکنولوژی موجود و نرمافزارهای مدیریت انبار نقش مهمی در بهبود کارایی و کاهش هزینهها دارند. به همین دلیل، اصول انبارداری باید بهطور مداوم مورد بررسی و بهروزرسانی قرار گیرند تا با تغییرات بازار و نیازهای مشتریان همراستا شوند. برخی از اصول انبارداری حرفهای عبارتاند از:- برنامهریزی دقیق و پیشبینی نیازهای موجودی و مدیریت سفارشها
- چیدمان بهینه انبار برای بهطوریکه جریان کالاها از ورود تا خروج بهراحتی و سریع صورت گیرد. این طراحی باید بهگونهای باشد که دستیابی به کالاها آسان باشد و از اتلاف وقت و انرژی جلوگیری کند.
- کنترل و نظارت دقیق بر موجودی کالاها از طریق سیستمهای مدیریت موجودی، مانند نرمافزارهای ERP یا بارکدخوانها) برای جلوگیری از کمبود یا اضافهبار)
- روشهای مناسب ذخیرهسازی مانند FIFO (First In, First Out) یا LIFO (Last In, First Out) بسته به نوع کالا و ویژگیهای آن برای جلوگیری از فساد کالاها، انقضای تاریخ مصرف و کاهش ضایعات
- بازرسی منظم کالاها برای اطمینان از سلامت و کیفیت آنها، بهویژه در صنایع مرتبط با محصولات فاسدشدنی یا حساس
- بهرهگیری از فناوریهای نوین مانند سیستمهای بارکدخوان، RFID، نرمافزارهای مدیریت انبار و ماشینهای خودکار برای بهبود دقت و سرعت عملیات انبارداری، مدیریت سفارشات و کاهش خطاهای انسانی.
- ایجاد تدابیر امنیتی مناسب برای جلوگیری از سرقت یا آسیب به کالاها و داراییهای انبار، مانند دوربینهای مداربسته، قفلها و نظارتهای فیزیکی
- آموزش نیروی انسانی برای آشنایی با فرایندهای بهینه انبارداری و استفاده از ابزارهای جدید انبارداری
- کنترل مستندات و گزارشدهی، ثبت دقیق ورود و خروج کالاها و گزارشدهی منظم به مدیران بهمنظور شفافسازی وضعیت موجودی و شناسایی مشکلات یا انحرافات از برنامههای موجودی
چارت سازمانی انبار چیست؟
برای تامین نیروی انبار کارخانه دانستن چارت سازمانی در انبارها به ساختار و نحوه تقسیمبندی وظایف و مسئولیتها میان کارکنان و بخشهای مختلف انبار مفید است. این چارت بهطور واضح نشان میدهد که هر فرد یا گروه چه مسئولیتهایی دارد و ارتباطات بین افراد یا بخشهای مختلف چگونه است. یک چارت سازمانی مناسب به بهبود کارایی، تسهیل فرایندهای انبارداری و مدیریت مؤثر منابع کمک میکند. در ادامه، بهطور کلی چارت سازمانی در انبارها شامل چندین سطح و نقش اصلی است که در جدول زیر آمده است:مدیر انبار (Warehouse Manager) | مدیر انبار مسئول نظارت کلی بر عملیات انبارداری است که تصمیمگیریهای استراتژیک و اجرایی مدیریت موجودی، چیدمان انبار، برنامهریزی ورود و خروج کالاها و نظارت بر تیمهای مختلف را بر عهده دارد. |
سرپرست انبار (Warehouse Supervisor) | سرپرست انبار تحتنظر مدیر انبار، عملیات روزانه انبار را مدیریت میکند. وظایف او نظارت بر فرایندهای برداشت، ذخیرهسازی، بستهبندی، ارسال و دریافت کالاها، مدیریت موجودی و نظارت بر کارکنان است. |
انباردار (Warehouse Clerk) | انباردار بهعنوان فردی که در انجام فعالیتهای روزانه انبار کمک میکند، مسئول ثبت موجودیها، نظارت بر ورود و خروج کالاها، صدور رسیدهای انبار، چک کردن وضعیت کالاها و کمک به عملیات جابهجایی کالا است. |
کارکنان پیکینگ و بستهبندی (Picking and Packing Staff) | این افراد مسئول جابهجایی کالاها از قفسهها و بستهبندی آنها برای ارسال به مشتری یا خط تولید هستند. در برخی از انبارها، این نقش میتواند به چندین بخش تقسیم شود. |
کارکنان بارگیری و تخلیه (Loading and Unloading Staff) | این تیم مسئول بارگیری و تخلیه کالاها از کامیونها یا سایر وسایل نقلیه است. آنها بهطور مستقیم با انتقال کالاها به انبار یا از انبار به مقصد نهایی در ارتباط هستند. |
کارکنان بارگیری و تخلیه (Loading and Unloading Staff) | این تیم مسئول بارگیری و تخلیه کالاها از کامیونها یا سایر وسایل نقلیه است. آنها بهطور مستقیم با انتقال کالاها به انبار یا از انبار به مقصد نهایی در ارتباط هستند. |
کارکنان بارگیری و تخلیه (Loading and Unloading Staff) | این تیم مسئول بارگیری و تخلیه کالاها از کامیونها یا سایر وسایل نقلیه است. آنها بهطور مستقیم با انتقال کالاها به انبار یا از انبار به مقصد نهایی در ارتباط هستند. |
کارشناسان کنترل موجودی (Inventory Control Specialists) | این افراد مسئول مدیریت و کنترل دقیق موجودی کالاها هستند. وظایف آنها شامل انجام شمارش موجودیها، تطبیق گزارشها با موجودی فیزیکی و استفاده از سیستمهای نرمافزاری برای ثبت دقیق اطلاعات موجودی است. |
کارکنان امنیت (Security Staff) | این تیم مسئول نظارت بر امنیت انبار، جلوگیری از سرقت و آسیب به کالاها و حفظ نظم و انضباط در محیط انبار هستند. |
پشتیبانی فناوری اطلاعات (IT Support) | در انبارهای بزرگ یا پیشرفته، تیم فناوری اطلاعات بهمنظور پشتیبانی از سیستمهای نرمافزاری، بارکدخوانها،RFID و سایر ابزارهای تکنولوژیکی که برای مدیریت انبار استفاده میشوند، فعالیت میکند. |
نکتههای مهم در تامین نیروهای انبار چیست؟
استخدام کارگر انبار یکی از مهمترین مراحل در تأمین نیروی انبار است که تأثیر مستقیم بر کارایی و مدیریت انبار دارد. انتخاب نیروی انسانی مناسب برای انبارداری، نیازمند دقت در ارزیابی مهارتها و تجربه افراد است تا بتوان از بروز مشکلاتی مانند تأخیر در پردازش کالاها یا اشتباهات در
