برای گرفتن حداکثر بهره از نیروی انسانی لازم است که برنامه ای مشخص برای هدایت آن ها داشته باشیم و همه چیز در بهترین حالت خود باشد. به همین دلیل است که امروزه اکثر شرکت ها سعی می کنند تا مدل های مختلف مدیریت منابع انسانی را در شرکت خود پیاده سازی کنند تا بتوانند بهره وری خود را افزایش دهند. برای این که بیشتر با مدل های مدیریت منابع انسانی آشنا شوید، ما در این مقاله در مورد مدل های مختلف آن توضیح خواهیم داد.
مدل های مختلف مدیریت منابع انسانی
-
مدل هاروارد مدیریت منابع انسانی
سابقه مدل هاروراد منابع انسانی به سال 1984 بر می گردد. این مدل منابع انسانی در واقع یک نوع استراتژی کلی نگر است که برای غلبه با مشکلات رایج و مرتبط نیروی انسانی تهیه و تنظیم شده است. مهم ترین ویژگی این استراتژی این است که تیم های منابع انسانی را هدایت می کند. در این برنامه هدایتی عوامل مختلفی مانند منافع ذی نفعان و عوامل موقعیتی در نظر گرفته می شوند. همچنین در بین مدل های مدیریت منابع انسانی این مدل این امکان را می دهد تا بتوان به راحتی سیاست های مدیریت منابع انسانی را توسعه داد تا در دراز مدت نتیجه های مثبتی حاصل شود.
این مدل مدیریت منابع انسانی با این که یک مدل بسیار قدیمی است؛ اما با این حال هنوز هم کاربرد های بسیار زیادی دارد.
زیرا بسیاری از مدل هایی که امروزه توسعه یافته اند از این مدل الهام گرفته اند. به همین دلیل برای ایجاد یک پایه و شروع کار بهترین حرکت این است که برنامه تهیه استراتژی خود برای مدیریت منابع انسانی را با مدل هاروارد شروع کنید.
-
مدل دیو اولریش
دیو اولریش یک نویسنده و متفکر مشهور است که مدل مدیریت منابع انسانی خود را در سال 1996 به وجود آورد. در بین مدل های مدیریت منابع انسانی مدل طراحی شده توسط دیو اولریش ویژگی های بسیار زیادی دارد. مدل طراحی شده توسط این فرد از 4 قسمت مهم تشکیل شده است که در ادامه به توضیح هر کدام از بخش ها خواهیم پرداخت.
در مدل دیو اولریش کارکنان شرکت باید برای رشد کسب و کار در قسمت های استراتژیک و تصمیم گیری های مختلف نقش داشته باشند. برای این کار لازم است که استراتژی های مختلفی برای این کار وضع شود که هم به نفع کارکنان و هم به نفع سهامداران باشد.
درست مانند دیگر مدل های مدیریت منابع انسانی مدل دیو اولریش نیز به ارتقای کیفیت کاری کارکنان توجه دارد. به همین دلیل یکی از بخش های اصلی آن شامل عوامل تغییر می شود. برای ایجاد تغییر لازم است که تحقیقات لازم در بخش های مختلف شرکت انجام شود و بخش هایی که نیاز به تغییر دارند مشخص شوند. با تغییر برخی از قسمت ها امکان بهبود محیط کاری مهیا می شود و کارکنان بهتر می توانند به کار خود ادامه دهند.
در بین مدل های مدیریت منابع انسانی یکی دیگر از عوامل بسیار مهمی که باعث ایجاد تفاوت بین مدل دیو اولریش با دیگر مدل ها می شود، بخش کارشناس اداری است. در این مدل همیشه یک یا چندین کارشناس اداری در شرکت حضور دارد و نحوه کارکرد هر کارمند را بررسی می کنند. برای این بررسی ها معمولا از داده های مختلفی استفاده می شود. کارشناسان اداری می توانند با بررسی عملکرد هر کارمند، پست بهتر و مناسب تری متناسب با استعداد های او را به فرد بسپارند.
در بین مدل های مدیریت منابع انسانی همه آن ها تلاش می کنند تا حق و حقوق کارمند را به بهترین نحو حفظ کنند. به همین دلیل است که یکی از بخش های اصلی مدل دیو اولریش نیز به همین موضوع اختصاص داده شده است. در این مدل امنیت شغلی، حقوقی و خیلی از موارد دیگر کارمند تضمین می شود تا کارمند هیچ نگرانی ای از بابت حق و حقوق خود نداشته باشد.
مدل دیو اولریش امروزه دیگر استفاده چندانی به طور مستقیم ندارد؛ زیرا منابع انسانی بسیار پیچیده تر از گذشته شده اند. به همین دلیل اکثر شرکت ها برای ساخت استراتژی مدیریت منابع انسانی خود فقط از این روش الهام می گیرند.
-
مدل 8 جعبه
در بین مدل های مدیریت منابع انسانی یکی دیگر از مدل هایی که می توان از آن استفاده کرد، مدل 8 جعبه است. مدل هشت جعبه در واقع هشت جنبه بسیار مهم از منابع انسانی را شامل می شود که برای طراحی استراتژی مدیریت منابع انسانی می توان از آن استفاده کرد. این هشت مورد شامل موارد زیر می شود:
- اولین مورد از این مدل مورد پیکربندی است. مورد پیکربندی روی عوامل مختلفی مانند تاریخچه شرکت، فرهنگ، فناوری های شرکت و نیروی کار آن تمرکز دارد و به کمک آن فرهنگ کاری شرکت معرفی می شود.
- در بین مدل های مدیریت منابع انسانی هر کدام دارای یک قسمت اصلی هستند. قسمت اصلی این مدل نیز مورد دوم آن است. مورد دوم یا همان جعبه دوم در مورد استراتژی ها و شیوه های مدیریت منابع انسانی است. این بخش به دلیل اهمیت زیاد چهار مورد را در خود جای می دهد که شامل موارد شیوه های استخدام منابع انسانی مناسب، شیوه های مدیریت منابع انسانی، شیوه های درک نیاز منابع انسانی و شیوه های کسب نتیجه از منابع انسانی می شود.
- یکی از عواملی که باعث ایجاد تفاوت مدل 8 جعبه با مدل های مدیریت منابع انسانی می شود. این است که این مدل از یک مورد یا همان جعبه به خصوص برای پیاده سازی استراتژی های خود بهره می برد. این جعبه با اهداف کلی بخش منابع انسانی مرتبط است و تلاش می کند تا استراتژی های طراحی شده به بهترین نحو اجرا شوند.
- جعبه یا مورد بعدی نیز اهداف حیاتی منابع انسانی را در نظر می گیرد. این جعبه بر اهداف مختلف کسب و کار نظارت دارد و بیشتر بر ایجاد رقابت پایدار با رقبا و تدوین استراتژی های کسب و کار برای منابع انسانی تاکید دارد.
- در مدل هشت جعبه از مدل های مدیریت منابع انسانی، آخرین مورد نیز تحت تاثیر عوامل قبلی می گیرد. این مورد بیشتر تاثیر خارجی دارد و برای عوامل مختلفی مانند بازاریابی به کمک منابع انسانی مورد استفاده قرار می گیرد. به لطف جهانی شدن و پیشرفت بسیار سریع، فناوری جهان به سرعت در حال تغییر است. به همین دلیل بسیار مهم است که در هنگام تدوین استراتژی های منابع انسانی عوامل مختلفی را در نظر بگیرید. یکی از عوامل بسیار مهمی که باید در نظر گرفته شود نیز عوامل خارجی هستند. در بین مدل مدیریت منابع انسانی مدل هشت جعبه در کنار موارد معمول اهمیت زیادی به عوامل خارجی می دهد که می تواند برای منابع انسانی بسیار مفید باشد.
-
مدل وارویک
مدل وارویک توسط کریس هندری و اندرو پتیگرو در دانشگاه وارویک تدوین شده است. از بین انواع مدل های مدیریت منابع انسانی، این مدل از مدل هاروارد الهام می گیرد و شامل پنج مورد کلیدی می شود که به مدیریت منابع انسانی کمک زیادی می کند. این پنج مورد کلیدی شامل موارد زیر می شود:
- عوامل بیرونی: عوامل بیرونی شامل سیاست ها، محیطی که شرکت در آن قرار گرفته است، قوانین آن منطقه و خیلی از موارد دیگر می شود که می تواند روی عوامل داخلی شرکت تاثیر بگذارد.
- عوامل داخلی: عوامل داخلی بر بستر عوامل بیرونی استوار هستند و اساس یک شرکت را می سازند. فرهنگ شرکت، ساختار یک شرکت، فناوری به کار رفته در شرکت و خیلی از عوامل مشابه برخی از عواملی هستند که در حوزه عوامل داخلی قرار می گیرند و می توانند بر روی مدیریت منابع انسانی تاثیر بگذارند.
- زمینه مدیریت منابع انسانی: در بین مدل های مدیریت منابع انسانی مدل وارویک که با الهام از مدل هاروارد ساخته شده است، یک عنصر مهم به نام زمینه مدیریت منابع انسانی دارد. این عنصر بر پایه منابع انسانی مانند خروجی های منابع انسانی، نقش های کلیدی منابع انسانی و خیلی از موارد دیگر که به منابع انسانی مربوط می شوند بنا شده است.
- بهبود شرایط کاری منابع انسانی: یکی از بخش های مهم مدل وارویک بهبود شرایط کاری منابع انسانی است. در این مدل با انجام کار های مختلف مانند ایجاد سیستم پاداش، ایجاد یک سیستم کاری مشخص، بهبود روابط کارکنان با کارفرما و بررسی نظرات کارکنان می توان شرایط کاری منابع انسانی را بهبود داد.
این مدل نیز درست مانند مدل هشت جعبه مخصوص دنیای امروزی طراحی شده است. به همین دلیل استفاده از این مدل بیشتر توصیه می شود؛ زیرا مدل وارویک با سیاست های شرکت های امروزی و ویژگی های منابع انسانی همخوانی بیشتری دارد.
جمع بندی
منابع انسانی هر شرکت مهم ترین دارایی آن شرکت هستند. به همین دلیل هر کسب و کاری باید برای گرفتن حداکثر بهره از آن برنامه های مختلفی داشته باشد. یکی از راه ها، ایجاد برنامه ریزی و مدیریت منابع انسانی برای رسیدن به نتایج مطلوب است. برای مدیریت منابع انسانی راه های بسیار مختلفی وجود دارد که هر کدام از آن ها ویژگی های خاص خودشان را دارند. برای این که بهتر با مدل های مدیریت منابع انسانی آشنا شوید، ما در این مقاله برخی از مدل های آن را نام بردیم و در مورد آن ها توضیح دادیم.
