منابع انسانی در هر شرکتی حوزه بسیار مهمی است که نقش های کلیدی و هسته ای بر عهده دارد. اگر شرکت ها با وظایف این حوزه آشنایی داشته باشند و سعی کنند به این حوزه رسیدگی بیشتری کنند، موفقیت خود را تضمین کرده اند؛ زیرا هدف نهایی و کلی این حوزه ارتقاء بیشتر شرکت است. ما در این مقاله سعی کرده ایم از ابتدا توضیح دهیم که مدیریت منابع انسانی به چه معناست و منشا و مبدا آن به چه زمانی برمی گردد. همچنین در رابطه با مهم ترین حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی مطالب جامعی گرد آوری کرده ایم.
مدیریت منابع انسانی به چه معناست؟
مدیریت منابع انسانی همانطور که از اسم آن مشخص است، فرآیندی است که مطابق با آن کارکنان یک سازمان، سازماندهی و هدایت می شوند و جزء جدایی نا پذیر هر سازمانی محسوب می شود. متخصصان این حوزه وظیفه نظارت و بررسی استخدام، آموزش کارمندان، مدیریت عملکرد آن ها را بر عهده دارند. هدف اصلی مدیریت منابع انسانی این است که فرهنگ محیط کار را به طرز موثری ارتقاء بخشد و هر ابزار اداری ای را که کار کنان برای کارشان به آن نیاز دارند، محیا کند تا آن ها بتوانند بهترین عملکرد خود را ارائه دهند و در مجموع کل شرکت را به موفقیت برسانند.
منشا و تکامل مدیریت منابع انسانی
مبدا و سر آغاز دپارتمان های منابع انسانی به صورت مستقل به اوایل قرن بیستم باز می گردد. در همان موقع بود که تولید کنندگان برای پیشرفت در حوزه اقتصادی از استراتژی های مدیریت علمی بهره می بردند. در آن زمان و در ابتدای کار مدیریت منابع انسانی به حقوق، دستمزد و روابط کار محدود می شد.
زمانی که در ایالات متحده مدیریت منابع انسانی در حال رشد کردن بود، موجب شد که این نوع مدیریت به صورت آموزشی و حرفه ای دنبال شود و گسترش یابد. دانشگاه کرنل در سال 1945 برای گسترش حرفه ای مدیریت منابع انسانی، و برای اینکه افراد در حیطه قوانین کار آموزش ببینند، دانشکده روابط صنعتی و کار را تاسیس کرد. در سال 1948 برای رشدِ هر چه بیشترِ این حوزه انجمن مدیریت منابع انسانی که بزرگ ترین انجمن حرفه ای در این زمینه است، ایجاد شد.
با ظهور و گسترش عصر دیجیتال، نقش مدیریت منابع انسانی از نقش اداری فراتر رفته و به نقشی استراتژیک بدل شده است. در بیست سال اخیر دامنه آن توسعه یافته و تقاضا های بسیاری را به سمت خود جذب کرده است. موقعیت شغلی متخصصان منابع انسانی ارتقاء یافته و به کمک به ساختار محل کار سازمان ها رسیده است.
حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی
هر کارمندی با هر تخصصی که دارد باید به حیطه وظایف خود به طور کامل آگاهی داشته باشد و آن ها را به بهترین شکل ممکن عملی کند. در این میان، حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی اهمیت ویژه ای دارند؛ زیرا همانطور که بیان شد، این حوزه یک حوزه مرکزی و مهم است که بر کار سایر حیطه ها هم نظارت می کند. علاوه بر آگاهی، مدیران منابع انسانی باید شیوه هایی را به کار بگیرند که در بهبود عملکرد منابع انسانی تاثیر گذار باشند و از این طریق بتوانند به آن ها کمک کنند و در نهایت موفقیت کل مجموعه را تامین کنند. اکنون به بررسی چهار مورد از این حوزه ها می پردازیم که مدیران منابع انسانی می توانند با تمرکز بر آن ها کار خود را بهتر انجام دهند.
- استخدام کارمندان
یک حوزه مهم از حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی این است که در جذب و استخدام کار کنان کار هایی مهم و کلیدی انجام می دهد. استخدام کارمندان به طور معمول وظیفه مدیر استخدام است؛ اما بخش منابع انسانی درخواست های شغلی را مرتب و طبقه بندی می کند تا بتواند از این راه نامزد هایی را که برای آن کار مورد نظر از هر جنبه ای صلاحیت دارند، پیدا کند. بخش منابع انسانی از این طریق به مدیر استخدام کمک می کند.
خود منابع انسانی در این کار از یک سیستم ردیابی متقاضی به نام ATS کمک می گیرد. این سیستم کار خود را از طریق استفاده از کلمات کلیدی انجام می دهد. بدین صورت که با کلمات کلیدی، رزومه افرادی را که با معیار های فهرست آن شغل مورد نظر بیشتر مطابقت دارند، شناسایی و آن ها را برای مدیر استخدام ارسال می کند. بر این اساس مدیر استخدام تصمیم می گیرد که با چه کسی (کسانی) مصاحبه کند. در این مرحله با منابع انسانی برای تنظیم مصاحبه ارتباط برقرار می کند.
کار منابع انسانی در استخدام کارکنان به همین نقطه ختم نمی شود. پس از اینکه مدیر استخدام فرد جدیدی را استخدام کرد، این وظیفه منابع انسانی است که تشخیص دهد آن فرد از چه تاریخی شروع به کار کند، اسناد استخدامی آن فرد را تنظیم کند و هر کار دیگری را که مربوط به روند استخدام است، انجام دهد. بعد از استخدام کامل فرد جدید، باز هم این وظیفه منابع انسانی است که فرد تازه وارد را در کارش راهنمایی کند، محیط کار را به او معرفی کند، مزایای شرکت را برای او توضیح دهد و فرد را با سیاست ها و قوانین حاکم بر شرکت آشنا کند.
- رابطه میان کار کنان و کار آن ها
حال به بررسی حوزه دوم از حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی می پردازیم و آن رابطه ای است که میان کار کنان و کار آن ها برقرار است. یکی از مسئولیت های منابع انسانی این است که به محض اینکه فرد جدیدی استخدام می شود، آیین نامه رفتار های متناسب با محیط کار را به او عرضه می کند و برای او به به طور کامل توضیح می دهد که مرز های رفتار پسندیده از نظر آن شرکت شامل چه مواردی می شوند. نماینده منابع انسانی باید مطمئن شود که فرد تازه وارد از محتوای دفترچه راهنمای خود کاملا آگاه است و از او می خواهد برگه ای را امضاء کند که در آن درج شده است که کارمند مسئولیت عواقب نقض رفتاری خود را می پذیرد.
سیاست هر شرکتی در برخورد با فرد متخلف متفاوت است، برخی از شرکت ها بعضی از موارد نقض رفتاری را به هیچ عنوان نمی پذیرند و ممکن است فرد را بلافاصله اخراج کنند؛ در حالی که برخی از شرکت ها ممکن است به دادن اخطاری بسنده کنند. در هر حال مسئولیت اجرای سیاست های شرکت در صورت بروز تخلفی، بر عهده منابع انسانی است.
- ساختار سازمانی
حوزه سوم از حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی این است که آن ها به مدیران شرکت کمک می کنند تا اهداف تجاری شرکت را به بهترین نحو تنظیم و تدوین کنند. منابع انسانی نموداری را که مطابق با آن پروژه ها در هر بخش به اجراء درمی آیند، ترسیم می کند. اگر نیاز بود که مواردی تغییر کند، منابع انسانی آن ها را بررسی می کند و برای اینکه شرکت به اهدافی مانند کاهش جا به جایی کارکنان، ترسیم مسیر های شغلی برای کارمندانی که در حال حاضر در شرکت مشغول به کار هستند و ارتقاء کارمندانی که معیار های مورد نظر مدیران را به بهترین شکل رعایت می کنند، برسد به مدیران پیشنهاد هایی ارائه می دهد.
- اطلاعات منابع انسانی از حقوق و دستمزد کار کنان
یک حوزه مشهور و شناخته شده از حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی، مطلع بودن از حقوق و دستمزد کارکنان و مدیریت کردن آن است. علاوه بر این ها، منابع انسانی باید از فضای کاری شرکت نیز اطلاع حاصل کند. آن ها برای اینکه به مراجعین خود خدمات بهتری ارائه دهند، بهتر است نظرات دیگر کارکنان را از محیط کاری فردی خود جویا شوند. در مجموع، محیط و شرایط کاری در بالا بردن اعتبار شرکت و طبیعتا بیشتر خرید کردن مشتریان بسیار تاثیر گذار است. این وظیفه متخصصان منابع انسانی است که یک لیست تهیه کنند از مواردی که برای بهتر کردن شرایط ساختمان باید رعایت کنند.
نتیجه گیری
همانطور که با خواندن این مقاله متوجه شدید، منابع انسانی حوزه ای است که علاوه بر نقش های مهمی که بر عهده دارد، به عنوان رابط میان ارگان های یک سازمان فعالیت هایی انجام می دهد که ما در این مقاله سعی کردیم که این فعالیت ها را به طور مفصل بیان کنیم و حوزه های چهارگانه مدیریت منابع انسانی را شرح دهیم. علاوه بر این ها ممکن است برای شما این سوال مطرح شود که اصلا منابع انسانی به چه معناست و از چه زمانی و در کجا ایجاد شده و توسعه یافته است که هدف ما از نوشتن این مقاله این است که به این دسته از پرسش ها پاسخ دهیم. امیدواریم که این مقاله شما را از خواندن مقاله های مشابه در زمینه مدیریت منابع انسانی و حوزه های فعالیت چهار گانه آن بی نیاز کرده باشد.
