یکی از دغدغه های کارمندان و کارگران تازه کار و باسابقه این است که سنوات کار به چه کسانی تعلق می گیرد. ما در این مقاله سعی می کنیم به طور جامع به این سوال مهم پاسخ دهیم. فرقی ندارد که کارفرما هستید یا کارگر. حق سنوات و پایه سنوات دو مفهومی هستند که بسیاری از افراد با آن سر و کار دارند و معنی آن ها را به درستی نمی دانند. ما در این مقاله قصد داریم در کنار پاسخ به سوال سنوات کار به چه کسانی تعلق می گیرد، به تفاوت حق سنوات و پایه سنوات، نحوه محاسبه حق سنوات و پایه سنوات و پنج اشتباه رایج در هنگام محاسبه سنوات بپردازیم.
پیش از آنکه به سوال سنوات کار به چه کسانی تعلق می گیرد پاسخ دهیم، بهتر است تفاوت حق سنوات و پایه سنوات را توضیح دهیم؛ زیرا بسیاری از افراد این دو مفهوم را با یکدیگر اشتباه می گیرند. همین موضوع منشا بسیاری از مشکلات میان کارفرمایان و کارگران می شود. حق سنوات یا پاداش پایان کار در پایان کار به کارگران داده می شود و در صورت فوت کارگر، بازنشستگی، اتمام قرارداد، استعفا و از کار افتادگی کارگر به او تعلق می گیرد. پایه سنوات برای کارگاه هایی است که طرح طبقه بندی مشاغل دارند و پایه سنوات به صورت ماهانه به حقوق کارگران افزوده می شود. پایه سنوات اغلب برای کسانی است که حداقل دستمزد را دارند و به نوعی جبران کمبود دستمزد آن هاست و شورای عالی کار هر ساله مبلغ آن را تصویب و اعلام می کند.
درواقع پایه سنوات بخشی از حقوق پایه است و حتی در اضافه کاری هم محاسبه می شود. کارفرما موظف است که مبلغ پایه سنوات را به صورت ماهانه و منظم پرداخت کند و نمی تواند آن را یک جا و در پایان سال به کارگر بدهد. پایه سنوات یکی از مزایای حقوق است و هر سال مبلغ آن تغییر می کند. بر طبق قانون پایه سنوات آن دسته از کارگران رسمی و غیر رسمی که قرارداد دارند یا ندارند، مشمول پایه سنوات می شوند.
حال زمان آن فرا رسیده است که به سوال اصلی مقاله یعنی سنوات کار به چه کسانی تعلق می گیرد پاسخ دهیم. به طور خلاصه باید بگوییم که حق سنوات به تمام کارگران تعلق می گیرد. حتی اگر کارگر کمتر از یک سال سابقه داشته باشد، باز هم حق سنوات باید به او پرداخت می شود. حتی کارگرانی که غیر رسمی هستند و قرارداد رسمی ندارند نیز مشمول حق سنوات می شوند. شاید برایتان جالب باشد کسانی که در قرارداد های خود رضایت داده اند که حق سنوات نداشته باشند هم مشمول حق سنوات می شوند. در ادامه مقاله به این می پردازیم که سنوات به چه کسانی تعلق نمی گیرد.
پایه سنوات نیز برای کارگاه هایی است که طرح طبقه بندی مشاغل دارند و کارگاه هایی که این طرح را ندارند، به کارگران خود پایه سنوات پرداخت نمی کنند. فرقی ندارد که کارگران رسمی هستند و قرارداد رسمی دارند یا نه. پایه سنوات به تمام آن ها پرداخت می شود؛ زیرا پایه سنوات جزئی از حقوق پایه است و باید به صورت ماهانه پرداخت شود. همانطور که اشاره کردیم اغلب پایه سنوات را برای کارگرانی در نظر می گیرند که حداقل دستمزد دارند. شما باید به قید «اغلب» در این جمله توجه کنید. پایه سنوات فقط به این کارگران تعلق نمی گیرد و تمام کارگرانی که یک سال سابقه دارند، مشمول پایه سنوات می شوند.
حال که متوجه شدید سنوات کار به چه کسانی تعلق می گیرد، باید پنج اشتباه رایج را در هنگام محاسبه حق سنوات و پایه سنوات بررسی کنیم. بسیاری از کارگران و کارفرمایان این تصورات اشتباه را دارند و به دلیل اطلاع نداشتن از قانون، مشکلات زیادی به وجود می آورند.
تفاوت حق سنوات با پایه سنوات چیست؟
پیش از آنکه به سوال سنوات کار به چه کسانی تعلق می گیرد پاسخ دهیم، بهتر است تفاوت حق سنوات و پایه سنوات را توضیح دهیم؛ زیرا بسیاری از افراد این دو مفهوم را با یکدیگر اشتباه می گیرند. همین موضوع منشا بسیاری از مشکلات میان کارفرمایان و کارگران می شود. حق سنوات یا پاداش پایان کار در پایان کار به کارگران داده می شود و در صورت فوت کارگر، بازنشستگی، اتمام قرارداد، استعفا و از کار افتادگی کارگر به او تعلق می گیرد. پایه سنوات برای کارگاه هایی است که طرح طبقه بندی مشاغل دارند و پایه سنوات به صورت ماهانه به حقوق کارگران افزوده می شود. پایه سنوات اغلب برای کسانی است که حداقل دستمزد را دارند و به نوعی جبران کمبود دستمزد آن هاست و شورای عالی کار هر ساله مبلغ آن را تصویب و اعلام می کند.
درواقع پایه سنوات بخشی از حقوق پایه است و حتی در اضافه کاری هم محاسبه می شود. کارفرما موظف است که مبلغ پایه سنوات را به صورت ماهانه و منظم پرداخت کند و نمی تواند آن را یک جا و در پایان سال به کارگر بدهد. پایه سنوات یکی از مزایای حقوق است و هر سال مبلغ آن تغییر می کند. بر طبق قانون پایه سنوات آن دسته از کارگران رسمی و غیر رسمی که قرارداد دارند یا ندارند، مشمول پایه سنوات می شوند.
حق سنوات و پایه سنوات چگونه محاسبه می شوند؟
برای اینکه بیشتر با این موضوع آشنا شوید که سنوات کار به چه کسانی تعلق می گیرد، باید به نحوه محاسبه حق سنوات و پایه سنوات اشاره کنیم تا به خوبی با حقوق خود آشنا شوید. همانطور که گفتیم میزان پایه سنوات هر ساله توسط شورای عالی کار اعلام می شود. مبلغ پایه سنوات در سال 1401، 70000 ریال یا هفت هزار تومان است. فرمول محاسبه پایه سنوات به این صورت است: تعداد روز های کاری ماه ضربدر هفت هزار تومان به علاوه حقوق پایه مساوی است با حقوق پایه ماهانه حق سنوات نیز براساس حقوق پایه فرد محاسبه می شود. فرمول حق سنوات به این گونه است: (مبلغ حقوق پایه ضربدر کارکرد سال) تقسیم بر 365.چه کسانی مشمول سنوات کار می شوند؟
حال زمان آن فرا رسیده است که به سوال اصلی مقاله یعنی سنوات کار به چه کسانی تعلق می گیرد پاسخ دهیم. به طور خلاصه باید بگوییم که حق سنوات به تمام کارگران تعلق می گیرد. حتی اگر کارگر کمتر از یک سال سابقه داشته باشد، باز هم حق سنوات باید به او پرداخت می شود. حتی کارگرانی که غیر رسمی هستند و قرارداد رسمی ندارند نیز مشمول حق سنوات می شوند. شاید برایتان جالب باشد کسانی که در قرارداد های خود رضایت داده اند که حق سنوات نداشته باشند هم مشمول حق سنوات می شوند. در ادامه مقاله به این می پردازیم که سنوات به چه کسانی تعلق نمی گیرد.
پایه سنوات نیز برای کارگاه هایی است که طرح طبقه بندی مشاغل دارند و کارگاه هایی که این طرح را ندارند، به کارگران خود پایه سنوات پرداخت نمی کنند. فرقی ندارد که کارگران رسمی هستند و قرارداد رسمی دارند یا نه. پایه سنوات به تمام آن ها پرداخت می شود؛ زیرا پایه سنوات جزئی از حقوق پایه است و باید به صورت ماهانه پرداخت شود. همانطور که اشاره کردیم اغلب پایه سنوات را برای کارگرانی در نظر می گیرند که حداقل دستمزد دارند. شما باید به قید «اغلب» در این جمله توجه کنید. پایه سنوات فقط به این کارگران تعلق نمی گیرد و تمام کارگرانی که یک سال سابقه دارند، مشمول پایه سنوات می شوند.
پنج اشتباه رایج در هنگام محاسبه حق سنوات و پایه سنوات
حال که متوجه شدید سنوات کار به چه کسانی تعلق می گیرد، باید پنج اشتباه رایج را در هنگام محاسبه حق سنوات و پایه سنوات بررسی کنیم. بسیاری از کارگران و کارفرمایان این تصورات اشتباه را دارند و به دلیل اطلاع نداشتن از قانون، مشکلات زیادی به وجود می آورند.
- بعضی فکر می کنند سنوات شامل کسانی می شود که بیشتر از یک سال سابقه کار داشته باشند. درحالیکه این چنین نیست. چنین چیزی در قانون کار آمده است؛ اما با توجه به تغییراتی که این قانون در سال های اخیر داشته است، باید بگوییم که کسانی که زیر یک سال و حتی یک ماه هم سابقه کار داشته باشند، نسبت به میزان کارکرد خودشان سنوات می گیرند.
- یکی دیگر از اشتباهات رایج این است که سنوات برای کارگرانی است که حداقل حقوق را دارند. درحالیکه به همه کارگران مشمول قانون کار، سنوات تعلق می گیرد. کارگرانی که یک سال سابقه کامل کار داشته باشند، از سال دوم پایه سنوات می گیرند.
- بعضی از کارفرمایان تصور می کنند که پایه سنوات را می توانند در پایان قرارداد یا در پایان سال محاسبه و پرداخت کنند. این تصور اشتباه است و از این جا نشات می گیرد که این افراد تفاوت حق سنوات و پایه سنوات را نمی دانند. حق سنوات در پایان کار پرداخت می شود نه پایه سنوات. پایه سنوات به پایه حقوق ماهانه کارگر اضافه می شود و باید هر ماه پرداخت شود. مقدار این مبلغ را هر ساله وزارت کار تعیین می کند. پایه سنوات بخشی از حقوق پایه محسوب می شود و حتی در اضافه کاری هم محاسبه می شود.
- برخی از کارگران خیال می کنند اگر کارفرما در پایان سال تسویه حساب قطعی را انجام دهد، از سال جدید فقط پایه سنوات همان سال را باید پرداخت کند. درحالیکه از سال 92 وزارت کار دستورالعمل جدیدی داده است مبنی بر اینکه حتی با تسویه حساب قطعی آخر سال، پایه سنوات سال قبل و سال جدید به حقوق کارگر افزوده خواهد شد.
- بعضی به اشتباه تصور می کنند که اگر کارگری کار را بدون دلیل موجه و به طور ناگهانی ترک کند، مشمول سنوات نمی شود. اما این گونه نیست. حتی بعضی از کارفرمایان هستند که در قرارداد ذکر می کنند که کارگر رضایت دارد که سنوات نداشته باشد. در صورت رضایت کارگر هم سنوات به او تعلق می گیرد.
