علت های وضع قانون کار برای کارگران

کارگران قشر عظیمی از جامعه را تشکیل می دهند و برای مفهوم کارگر، تعریف مشخصی ارائه شده و به همین دلیل قوانین مختلفی برای آن ها تدوین شده است که برخی برای حمایت از آن ها و برخی دیگر نیز برای تعیین وظایف و حقوق آن ها است. قانون کار برای کارگران شامل موارد بسیار زیادی می شود. هر فردی که بنا بر تعریف سازمان کار، کارگر محسوب می شود باید با حقوق و قوانین تصویب شده در این حوزه آشنا باشد. در این مقاله درمورد تمامی قوانینی که درمورد کارگران وجود دارد، توضیح داده شده است.

کارگر چه کسی است؟

طبق تعریفی که در سال 1369 در فصل اول ماده دو قانون کار مشخص شد، کارگر از لحاظ قانونی کسی است که در ازای دریافت دستمزدی که می تواند شامل حقوق، سهم سود یا سایر مزایا باشد، به درخواست کارفرما کار می کند؛ در نتیجه تقریبا هر کسی را که در هر نوع کاری مشغول است، می توان کارگر نامید. هنگامی که فرد شاغل با کارفرما در امور کاری به توافق می رسد، می تواند کار خود را زیر نظر او آغاز کند. طبق قانون کار برای کارگران فرد باید در حین ساعت کاری تمامی دستورالعمل ها و درخواست های کارفرما را به طور کامل انجام دهد. در صورتی که کارگر در انجام وظایف خود کوتاهی کند، کارفرما می تواند طبق قانون او را اخراج یا از حقوق او کسر کند. در برابر مسئولیت هایی که کارگر در قبال کارفرما بر عهده دارد، برای کارفرما نیز وظایف مختلفی تعریف شده است. کارفرما موظف است که در ازای انجام کار کارگر، حقوق و مزایای مناسب و معقولی را به او بپردازد. این که کارگر چقدر حقوق دریافت می کند، بستگی به قرارداد و توافق بین طرفین دارد. بسته به میزان سختی یا آسانی کار نیز حقوق ها متفاوت اند. البته باید توجه داشت که بر اساس قانون کار برای کارگران، حقوقی که فرد برای انجام کار دریافت می کند هیچ وقت نباید از حداقل میزان تعیین شده دولت کمتر باشد. دولت میزان حقوقی که هر کارگر می تواند دریافت کند را هر ساله تعیین می کند. در حال حاضر، شورای عالی کار حداقل دستمزد کارگران را در سال 1401 با 57.4 درصد افزایش نسبت به سال 1400، به غیر از مزایا و دیگر موارد 41797500 ریال تعیین کرده است. قبل از تصویب قانون کار برای کارگران، حداقل حقوقی که فرد می توانست دریافت کند 2 میلیون و 655 هزار تومان بوده است.

تسویه حساب کارفرما با کارگر

کارفرما باید حقوق کارگر را همیشه به موقع پرداخت کند. اگر کارگر هرگونه مشکلی با نحوه یا میزان پرداخت داشته باشد، می تواند از کارفرمای خود شکایت کند. رسیدگی و تصمیم گیری درمورد تمامی دعاوی و اختلافاتی که بین کارگر و کارفرما رخ می دهد، همگی به عهده وزارت کار است. در صورتی که رابطه کارگری و کارفرمایی بین دو فرد تعیین شود، کارگر می تواند شکایات مختلفی از کارفرما داشته باشد. برخی از رایج ترین شکایاتی که کارگران از کارفرمایان خود داشته اند، شامل این موارد می شود:

1. شکایت به دلیل میزان حقوق پرداختی

طبق قانون کار برای کارگران، کارگر می تواند در صورت نارضایتی از میزان حقوق پرداختی خود اقدام به شکایت کند. در واقع در بیشتر قرارداد ها یا هر نوع روابط کاری، قبل از شروع کار، میزان حقوقی که قرار است پرداخت شود بین طرفین تعیین می شود. اگر چنین اتفاقی نیفتد، امکان این که بین دو فرد اختلاف پیش بیاید، بسیار زیاد است. با توجه به قانون کار برای کارگران حتی اگر میزان حقوق در قرارداد به صورت توافقی باشد، بعد از پایان کار نمی توان مبلغی کمتر از میزان مشخص شده شواری عالی کار به کارگر پرداخت کرد. به همین دلیل اگر کارفرما حقوقی کمتر از میزان تعیین شده به کارگر پرداخت کند، کارگر می تواند با شکایت از کارفرما حداقل مبلغی را که شورای عالی کار تصویب کرده است، جایگزین میزان حقوق پرداختی کند و حق خود را پس بگیرد.

2. شکایت به دلیل مشکل در پرداخت مزایا، کمک هزینه های اقلام مصرفی خانوار و کمک هزینه مسکن

در قانون کار برای کارگران، ذکر شده است که کارگر به غیر از حقوقی که دریافت می کند، مزایای دیگری نیز دارد که معمولا با نام بن کارگری که شامل بن مسکن و اقلام مصرفی خانوار است، شناخته می شود. پرداخت بن مسکن کارگری دقیقا مانند پرداخت حقوق پایه الزامی است. به همین خاطر در صورتی که کارفرما در پرداخت این مزایا سر باز بزند یا آن ها را کمتر از میزان تعیین شده پرداخت کند، کارگر می تواند با شکایت از کارفرما حقوق خود را پس بگیرد. در حال حاضر حداقل بن کارگری که تعیین شده، ماهانه چهار میلیون و پانصد هزار ریال است.

3. شکایت به دلیل سنوات

طبق آنچه قانون کار برای کارگران ارائه شده، سنوات یکی از حقوق بسیار مهم کارگر است. کارفرما در هر حالتی که باشد، مکلف است سنوات کارگر را پرداخت کند. حق سنوات حقی است که کارگر معمولا در هنگام فراغت از کار از جمله بازنشستگی، از کار افتادگی، فوت، استعفا یا هر موردی که باعث شود دیگر نتواند کار کند، دریافت می کند. میزان سنوات کارگر معمولا معادل یک ماه حقوق آخرین مزد ثابت دریافتی او است.

4. شکایت به دلیل عیدی

یکی دیگر از قوانین کار برای کارگران حق، عیدی است. پرداخت عیدی کارگران هر ساله در پایان اسفند یا مدت زمانی که در قرارداد معین شده است، انجام می شود. به طور کلی پرداخت عیدی باید به صورت سالانه صورت گیرد و هیچگاه نباید پرداخت آن به سال بعد موکول شود. میزان عیدی کارگر می تواند بین 60 تا 90 روز متغیر باشد؛ بنابراین تمامی شرکت هایی که تحت نظر وزارت کار هستند، باید معادل حداقل 60 روز حقوق کارگر را به عنوان عیدی به او بپردازند. برای مثال، کارگری که ماهانه 4179750 تومان یعنی کم ترین حقوق مشخص شده وزارت کار را دریافت می کند، روزانه 139325 هزار تومان حقوق دارد. بر این اساس برای این که عیدی این کارگر را محاسبه کنیم، کافی است که عدد 60 را در حداقل دستمزد روزانه یعنی 139325 تومان ضرب کنیم که 8 میلیون و 359 هزار و 500 تومان می شود. البته دقت داشته باشید که این میزان برای حداقل حقوق وزارت کار است. در صورتی که فرد به صورت روزانه بیش از این مقدار حقوق دریافت می کند، به همین نسبت، عیدی او نیز افزایش می یابد. این نکته قابل ذکر است که در صورتی که کارگر هرگونه مشکلی در حوزه پرداخت عیدی داشته باشد، می تواند با شکایت از کارفرما، حقوق خود را مطالبه کند.

5. شکایت به دلیل بیمه

یکی از مهم ترین حقوق کارگر که در قانون کار برای کارگران تصویب شده است، حق بیمه است. طبق قانون وزارت کار، کارفرما وظیفه دارد تمامی کارگران را از همان روز اول طبق قوانین سازمان تامین اجتماعی در شعبه محل کار کارگر بیمه کند. کارفرما تحت هیچ شرایطی و به هیچ دلیلی نمی تواند کارگر را از حق بیمه محروم کند. برای مثال کارفرما نمی تواند به بهانه این که کارگر قرار است به صورت آزمایشی کار کند، از بیمه کردن او اجتناب کند. بیمه کردن کارگر هم به نفع کارفرما و هم به نفع کارگر است؛ زیرا در صورتی که کارفرما کارگر را بیمه نکند، مجبور خواهد شد که حق بیمه را با جریمه پرداخت کند. همچنین اگر کارگر بیمه نشده باشد، در صورتی که اتفاقی در محل کار برای او بیفتد، کارفرما مسئولیت دارد که تمامی خسارت های وارده به کارگر و هزینه های پزشکی او را تقبل کند. در حالی که که اگر کارگر بیمه شده باشد، سازمان تامین اجتماعی تمامی هزینه های پزشکی کارگر را پرداخت می کند. در صورتی که کارفرما حق بیمه کارگر را پرداخت کند، کارگر می تواند از مزایای مختلفی مانند بیمه هزینه های درمان، بیمه بیکاری، بازنشستگی و ... بهره ببرد.

شروط باطل در قرارداد بین کارگر و کارفرما

شروطی در قانون کار برای کارگران تعریف شده اند که آوردن آن ها تحت هر شرایطی در قرارداد کاری ممنوع است. این شروط عبارت اند:

• ساعت کاری کارگر 44 ساعت در هفته است. در صورتی که کارگر بیش از این میزان کار کند، اضافه کاری محسوب می شود و کارفرما وظیفه دارد که آن را پرداخت کند.
• هیچ وقت نمی توان حق بیمه را به صورت نقدی به کارگر پرداخت کرد. کارفرما باید حق بیمه کارگر را به صورت مستقیم به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کند.
• یکی دیگر از شروط باطل این است که کارگر حق استفاده از مرخصی های استحقاقی را نداشته باشد.
• منع کردن کارگر از تعطیلات هفتگی

نتیجه گیری

طبق تعریف قانون، کارگر کسی است که در قبال دریافت حقوق، برای یک مدت زمان مشخص که توسط وزارت کار مشخص شده است، در اختیار کارفرمای خود قرار می گیرد. برای حمایت از کارگران قوانین مختلفی وضع شده است. برای مثال، حداقل حقوق، میزان ساعت کاری، مزایای مختلف مانند سنوات، حق بیمه و ... مواردی هستند که تعیین شده است. برای این که بیشتر با قانون کار برای کارگران آشنا شوید، در این مقاله درمورد قانون های کارگران و تمامی نکات مهم آن توضیحاتی داده شد.