معمولا کسب و کار ها و مشاغل مختلف در ساعات اولیه روز یعنی از 6 صبح تا 2 بعد از ظهر مشغول به کار هستند و کارگران آن ها نیز در همین ساعات کار می کنند. اما گاهی اوقات ممکن است که به دلیل حجم کاری زیاد یا مسائل مختلف، کسب و کار به کارگران شیفت شب نیز نیاز داشته باشد. کسانی که به عنوان کارگر شیفت شب استخدام می شوند، باید ابتدا با یک سری از نکات آشنا شوند. به همین دلیل برای آشنایی بیشتر در این مقاله درمورد قانون کار شیفت شب به طور کامل توضیح خواهیم داد.
شب کاری چیست؟
همان طور که اشاره شد برخی از کسب و کار به دلیل ماهیت کاری خود نمی توانند در طول روز مشغول به کار باشند و لازم است که در ساعات شب فعالیت کنند. کار کردن در شب از لحاظ اجتماعی غیر متعارف است؛ زیرا کار در شب فشار بیشتری را به کارگر وارد می کند و فرد بیشتر دچار خستگی می شود. به همین دلیل برای حمایت از این دست از کارگران قوانین به خصوصی وضع شده است که با عنوان قانون کار شیفت شب شناخته می شوند. معمولا برای حمایت از کارگران شیفت شب دو نوع قانون اتخاذ می کنند. در قانون اول هر گونه کار مازاد بر میزان استاندارد ممنوع می شود و یا در صورت انجام کار مازاد دستمزد کارگر نیز متفاوت و بیشتر از حد معمول خواهد بود.شیفت شب چیست و نحوه محاسبه آن توسط قانون چگونه است؟
برای این که بدانید مشمول قانون شیفت شب می شوید یا خیر باید اطمینان حاصل کنید که یک کارگر شیفت شب هستید. طبق قانون تصویب شده، کارگر شیفت شب به کارگری گفته می شود که در بازه زمانی ده شب تا شش صبح روز بعد مشغول به کار است. کسانی که در این ساعات مشغول به کار هستند، از مزایای مختلفی بهره می برند.مزیت کار در شیفت شب چیست؟
مهم ترین مزیت کار در شیفت شب دستمزد بیشتر است. طبق قانون، کسانی در طول شب مشغول به کار هستند، باید تا 35 درصد دستمزد بیشتری نسبت به بقیه افراد دریافت کنند. برای مثال اگر یک کارگر معمولی در طول شیفت صبح 100 هزار تومان به ازای هشت ساعت کار دریافت می کند، کارگر شیفت شب باید 35 درصد بیشتر یعنی 135 هزار تومان دریافت کند.در صورتی که فقط قسمتی از شیفت کاری در شب باشد، حقوق کارگر چگونه محاسبه خواهد شد؟
کسانی که فقط قسمتی از ساعت کاری آن ها در شیفت شب قرار می گیرد نیز می توانند از مزایای قانون کار شیفت شب بهره مند شوند؛ اما دستمزد این افراد به طور کامل پرداخت نمی شود. بلکه میزان پرداختی 35 درصد بیشتر تنها به همان مقداری است که فرد در طول شیفت شب مشغول به کار بوده است. مثلا اگر کارگری از ساعت 4 تا 12 نیمه شب مشغول به کار است، تنها دو ساعت آخر کاری فرد یعنی از ساعت 10 تا 12 مشمول پرداخت 35 درصد بیشتر خواهد بود.شب کاری در روز جمعه
طبق قانون کار شیفت شب و وزارت کار، هیچ کسب و کاری حق ندارد که کارگران خود را در روز جمعه مجبور به کار کند. تمامی کارگران فارغ از شیفتی که دارند در روز جمعه تعطیل هستند و مرخصی با مزد می گیرند. در صورتی که کارگر مشکلی با کار در روز جمعه نداشته باشد، می تواند در این روز نیز مشغول به کار شود. فردی که در روز جمعه مشغول به کار می شود، می تواند تا 40 درصد حقوق بیشتری دریافت کند. این 40 درصد حقوق بیشتر بر اساس قانون کار شیفت شب برای کارگران این شیفت نیز صدق می کند و این دست از افراد در صورت کار در روز جمعه می توانند تا 40 درصد حقوق بیشتری دریافت کنند.ریسک کار کردن در شیفت شب
بدن تمامی انسان ها یک ریتم شبانه روزی دارد که بر اساس آن انسان باید در طول روز مشغول به کار باشد و در طول شب نیز استراحت کند. این به عنوان چرخه طبیعی فعالیت انسان شناخته می شود. در صورتی که فرد مطابق این روند پیش برود، سیستم گوارش، دمای بدن و ضربان قلب به طور طبیعی به کار خود ادامه خواهند داد. کار کردن در شیفت شب می تواند سیستم شبانه روزی بدن را مختل کند؛ زیرا الگوی فعالیت و استراحت انسان دچار اختلال می شود و این می تواند سلامت فرد را به خطر بیندازد. از جمله خطراتی که افراد شیفت شب را تهدید می کند می توان به بیماری های قلبی، دیابت و اضافه وزن اشاره کرد. به همین دلیل است که بر اساس قانون کار شیفت شب ، کارگرانی که در این شیفت مشغول به کار هستند مزایای بیشتری نسبت به کارگران طول روز دارند.چگونه خطرات سلامتی کار در شیفت شب را به حداقل برسانیم؟
برای این که معایب کار در شیفت شب را به حداقل برسانید، می توانید یک سری کار های مفید انجام دهید. این کار ها عبارتند از:- تنظیم برنامه خواب
- مصرف کافئین
- مصرف غذای سالم
- هیدراته ماندن
- ورزش کردن
- از وقت آزاد خود عاقلانه استفاده کنید.