از آنجایی که شرایط اقتصادی روز به روز در حال وخامت است، بسیاری از کارگران و کارمندان نگران از دست دادن شغلشان هستند. از آنجایی که هر فردی نان آور و سرپرست یک خانواده است و با بیکار شدن یک نفر یک خانواده چند نفره از هم می پاشد، تعدیل شدن از طرف شرکت ها، می تواند به یک امر ترسناک تبدیل شود. از این جهت، قانون بیمه و سازمان تامین اجتماعی خدمات ویژه ای را برای کارگران و کارمندان در نظر گرفته اند تا در زمانی که یک شرکت تصمیم به تعدیل نیرو های خود گرفت، افراد تعدیل شده تا زمان پیدا کردن شغل بعدی خود از طرف شرکت بیمه حمایت شوند.

اگر شرکتی به دلیل بالا رفتن هزینه ها، کاهش سفارش هایش و غیره تصمیم بگیرد تعداد نیروهایش را کاهش دهد، می تواند نامه ای برای بیمه بنویسد که نیرو هیچ مشکلی ندارد و تنها به دلیل نداشتن شرایط لازم در محل کار، نمی تواند کارش را ادامه دهد. در این شرایط، کارگر لازم است از بیمه بیکاری استفاده کند. در ادامه مطلب به سوال بیمه بیکاری چیست، به طور کامل پاسخ می دهیم و شرایطش را بررسی خواهیم کرد.

بیمه بیکاری چیست؟

 

در پاسخ به سوال بیمه بیکاری چیست، لازم است ذکر کنیم که اگر کارگر بدون میل و خواسته خود از محل کارش تعدیل شود، بیمه تامین اجتماعی از او حمایت خواهد کرد، اما این حمایت تا زمانی ادامه دارد که آن فرد شغل جدیدی پیدا نکرده باشد. همچنین علاوه بر تعدیل شدن از جانب کارفرما گاهی اوقات نیز ممکن است حوادث طبیعی مختلفی رخ دهد و کسب و کار شما را ویران کند. به عنوان مثال سیل، زلزله، طوفان و حوادث دیگر، ممکن است آسیب های غیر قابل جبرانی بر جای بگذارند.

در این صورت، کارگران از جانب واحد کار و امور اجتماعی، یک معرفی نامه رسمی و کتبی دریافت می کنند تا آن را به بیمه ارائه دهند و از مسمتری خود استفاده کنند. بیمه بیکاری در واقع نوعی مستمری است که از جانب بیمه تامین اجتماعی به کارگران پرداخت می شود. دریافتی مستمری به شرایط و مدارک و عوامل بسیاری ارتباط دارد؛ برای مثال افرادی که قراردادشان یا محل کار آن ها، کوتاه مدت یا موقت است، در صورتی که تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی باشند، قراردادشان به اتمام رسیده باشد و موفق به پیدا کردن شغل جدیدی نشده باشند، می توانند از مزایای بیمه استفاده کنند.

تغییرات سالانه در قوانین بیمه بیکاری

طرح بیمه بیکاری در سال ۱۳۶۹ توسط مجلس تصویب شد. پس از آن نیز هر ساله مورد بررسی مجدد قرار می گیرد؛ اما تغییرات محسوسی در قوانین شکل نگرفته است. تنها مقدار دریافتی و حق بیمه ممکن است تغییر کند. محاسبه حق بیمه نیز بسیار ساده است. به عنوان مثال شما باید ۳۰ درصد دستمزد کارگر را به عنوان حق بیمه واریز کنید که ۷ درصد آن به عهده خود کارگر و ۲۳ درصد دیگرش به عهده کارفرما است. اگر قصد دارید پس از بررسی سوال بیمه بیکاری چیست، برای پیگیری بیشتر اقدام کنید، لازم است از سامانه جامع روابط کار  که در سال ۱۴۰۰ رونمایی شده استفاده کنید. این سامانه در بررسی موارد مختلفی که به کارگران و کارفرمایان ارتباط دارد بسیار موثر عمل می کند. هدف اصلی از برقراری این سامانه تنها کمک به کارگران و کارفرمایان برای بررسی دعاوی، مشکلات بیمه و غیره است.

شرایط استفاده از بیمه بیکاری

  • اولین و مهم ترین شرط استفاده از بیمه بیکاری این است که بیمه شونده حداقل یک سال سابقه کار قبل از اخراج شدن داشته باشد. البته لازم به ذکر است که این قانون صرفا برای نیروهایی است که از جانب شرکت خود تعدیل شده اند. اگر کارگری شغل خود را به دلیل بلا های طبیعی مانند سیل، زلزله، طوفان و غیره از دست دهد، مشمول این قانون نخواهد شد. حتی اگر فردی در روز اول کاری خود شاهد بلایای طبیعی باشد و کار خود را از دست بدهد، باز هم مشمول بیمه بیکاری می شود. تنها لازم است شرایط دیگر را به طور کامل مطالعه کند و آن ها را دنبال کند تا مشکلی برایش به وجود نیاید.
  • فردی که می خواهد از خدمات ویژه بیمه بیکاری استفاده کند، لازم است حداقل ۳۰ روز پس از از دست دادن شغل خود به مراکز مرتبط مراجعه کند. البته اگر عذر موجهی برای مراجعه نکردن داشته باشد، می تواند تا سه ماه بعد از تاریخ ترک شغل مراجعه کند. یعنی در صورت وجود عذر موجه، می توانید تا سه ماه بعد نیز به مراکز مرتبط مراجعه و آمادگی خود را اعلام کنید.
  • کلاس های کارآموزی و سواد آموزی بسیاری از جانب ادارات کار و امور اجتماعی و نهضت سوادآموز برگزار می شوند. بیمه شده لازم است در این کلاس ها حضور داشته باشد. برای اثبات حضور خود نیز لازم است هر دو ماه یکبار گواهی ای را که نشان می دهد در کلاس ها حضور داشته است، به مراکز تامین اجتماعی تحویل دهد تا جای هیچ شک و شبهه ای باقی نماند.
  • در صورتی که قرارداد موقتی با یک مکان دارید، لازم است حتماً به مدت یکسال در آخرین شغل خود فعالیت داشته باشید. علاوه بر فعالیت، اطمینان حاصل کنید که تمام این یک سال حق بیمه تامین اجتماعی به خوبی پرداخت شده است و هیچ سهل انگاری ای شکل نگرفته باشد.
  • در ادامه بررسی سوال بیمه بیکاری چیست، لازم به ذکر است که گاهی اوقات نیز کارگران می توانند از این خدمات استفاده کنند. به عنوان مثال در صورتی که فرد بیمه شده بازنشسته یا مستمری بگیر باشد، به هیچ عنوان نمی تواند از این بیمه استفاده کند.
  • تا سال ها پیش، حوادث غیر مترقبه ای که شامل بیمه بیکاری می شدند سیل، جنگ، زلزله و آتش سوزی بودند؛ اما پس از شیوع بیماری کرونا، قانون جدیدی در این ماده ایجاد شد. طبق قانون جدید اگر فردی به دلیل شیوع بیماری کرونا نیز شغل خود را از دست دهد، می تواند از بیمه بیکاری استفاده کند و تا پیدا کردن شغل بعدی از خدمات آن بهره مند شود.
  •  پس از آن که برای دریافت بیمه بیکاری مراجعه می کنید، احتمالاً خیلی زمان می برد تا بررسی ها به طور کامل انجام شود و مبلغ بیمه بیکاری به شما پرداخت شود. اما جای هیچ نگرانی ای نیست؛ زیرا مقرری آن از روز اولی که شما بیکار شدید برای شما محاسبه می شود و به حسابتان واریز می شود. همچنین زمان دقیق آن نیز از همان روز اول حساب خواهد شد.

اگر بیمه شونده شغل جدیدی پیدا کند، لازم است چه کاری انجام دهد؟

برای بررسی سوال بیمه بیکاری چیست باید بگوییم که اگر فرد بیمه شونده درست در زمان دریافت بیمه بیکاری مجدد شغل جدید پیدا کند و شاغل شود، لازم است سریعا به بیمه تامین اجتماعی اطلاع دهد تا واریزی برای او قطع شود. در غیر این صورت اگر اطلاع ندهد و سازمان تامین اجتماعی خود متوجه شاغل شدن آن فرد شود، لازم است تمام مبلغی را که در طی بازه زمانی مشخص دریافت کرده است مجددا به سازمان بازگرداند. حتی اگر شرایط مالی شرکت قبلی بیمه شونده نیز حل شود و شخص مجددا بتواند به محل کار خود بازگردد نیز باید سریعا به سازمان تامین اجتماعی اطلاع دهد تا مجبور به عودت مقرری نشود.

همچنین در مواقعی که کارگر با میل و خواست و اراده خودش از کاری خارج شود و به دلیل تعدیل نیرو از کار بیرون نیاید، بیمه بیکاری به او تعلق نخواهد گرفت. همچنین اگر حین دریافت بیمه نیز سازمان تامین اجتماعی متوجه شود که بیکار شدن کارگر هیچ ارتباطی با کارفرما و شرکت مورد نظر نداشته است، سریعا واریزی ها را قطع می کند و مبالغی را که کارگر پیش از آن دریافت کرده است، پس  می گیرد.

همچنین اگر کارگر به دلیل قانون شکنی، ایجاد اختلال در کار و دنبال نکردن قوانین شرکت از جانب کارفرما اخراج شود، مشمول این بیمه نخواهد بود؛ زیرا اخراج شدن به دلایل انضباطی هیچ جایی در بیمه بیکاری سازمان تامین اجتماعی ندارد.

مدارک لازم برای دریافت بیمه بیکاری

حال که متوجه شدید بیمه بیکاری چیست، ممکن است در صورت داشتن شرایط مورد نظر بخواهید از آن استفاده کنید. در آن صورت لازم است مدارک زیر را به سرعت تهیه کنید و به سازمان تامین اجتماعی ارائه دهید.

  • اولین و مهم ترین مدرک، نامه ای است که از جانب کارفرمای شما برای سازمان تامین اجتماعی نوشته می شود. در این نامه علاوه بر عدم نیاز کارفرما به کارگر، تاریخ بیکار شدن او نیز حتما باید ذکر شود.
  • اصل آخرین قراردادی که میان کارگر و کارفرما شکل گرفته است.
  • تصویر اولین صفحه دفترچه بیمه
  • اصل و تصویر کارت شناسایی
  • اصل و کپی شناسنامه به همراه چهار قطعه عکس ۳ در ۴
  • کارت پایان خدمت بیمه شونده ( مخصوص آقایان )
  • مدارک تحصیلی
  • استعلام سوابق بیمه که به صورت اینترنتی نیز قابل قبول است.
  • آخرین قراردادی که در یک سال اخیر میان کارفرما و کارگر بسته شده است.
  • گواهی کاری که از شرکت دریافت کرده اید.

نتیجه گیری

برای پاسخ به سوال بیمه بیکاری چیست، باید گفت این خدمات از جانب سازمان بیمه تامین اجتماعی به کارگران ارائه می شود تا در هنگام وقوع عوامل خطرساز مانند سیل، زلزله و آتش سوزی و غیره به کمک کارگران بیاید و تا پیدا کردن شغل جدید به آن ها یاری برساند. همچنین در صورتی که کارفرمایان نامه ای به منظور عدم نیاز به کارگر را بنویسند و به مراکز مربوطه ارائه دهند، فرد بیمه شونده در صورت داشتن شرایطی که در بالا ذکر کردیم، می تواند از این بیمه به طور کامل استفاده کند.