با توجه به گزارشات خبرنگاران اقتصادی، اخیرا به دلیل مشکلات اقتصادی و حجم بالای نیرو های بیکار در کشور، مشاغل پاره وقت و ساعتی روز به روز در حال گسترش اند. بخشی از این موضوع به این دلیل است که بسیاری از کارفرمایان می خواهند نیروی کار بدون بیمه استخدام کنند؛ از این رو به سمت نیرو های ساعتی و کارمزدی می روند. با وجود افزایش روز افزون این گونه مشاغل، هنوز عده زیادی از جزئیات این گونه قرارداد ها برای بسیاری از کارگران و کارفرمایان مشخص نیست و بسیاری از آنان از قوانین آن بی خبر اند. در این مقاله قصد داریم در ابتدا شما را با قرارداد های ساعتی آشنا کنیم و سپس درمورد سنوات خدمت پرسنل ساعتی برایتان نکاتی را بیان کنیم.
قرارداد کاری ساعتی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟
پیش از این که درمورد سنوات خدمات پرسنل ساعتی نکاتی را ذکر کنیم، بهتر است ابتدا با این نوع قرارداد و ویژگی هایی که دارد آشنا شوید. در این بخش قصد داریم قرارداد کاری ساعتی را از دید قانون مورد بررسی قرار دهیم. در تبصره 2 ماده 35 قانون آمده است که در صورتی که مزد وابسته به ساعت انجام کار باشد، مزد ساعتی، در صورتی که این مزد بر اساس میزان انجام کار یا محصول تولید شده تعیین شود، به آن کارمزد و در صورتی که مزد با توجه به میزان انجام کار یا محصول تولید شده در زمان معین مشخص شود، کارمزد ساعتی نام می گیرد.
در بند الف ماده 37 قانون کار ذکر شده است که چنانچه با توجه به قرارداد یا عرف کارگاه مبلغ مزد به صورت روزانه یا ساعتی در نظر گرفته شود، پرداخت آن باید پس از محاسبه در پایان روز یا هفته یا پانزده روز یک بار به نسبت ساعات کار و یا روز های کارکرد صورت بگیرد. در ماده 39 نیز این قانون به تصویب رسیده است که مزد و مزایای کارگرانی که به صورت نیمه وقت یا کمتر از ساعات قانونی مشخص شده به کار مشغول اند با توجه به ساعات کار انجام یافته، محاسبه و پرداخت می شود.
با توجه به مطالبی که بیان شد، قرارداد کار ساعتی، قراردادی قانونی است که مقررات آن در قانون کار با جزئیات تمام مشخص شده است. طبق این قانون، تمام حقوق و مزایای کارگران برای آن ها با توجه به میزان ساعات کاری شان محاسبه می شود. در این قانون علاوه بر مزد ثابت، مزایای رفاهی نیز با توجه به ساعات کاری افراد، به آن ها پرداخت می شود.
حق بیمه کارگران با قرارداد کار ساعتی به چه صورت است؟
حق بیمه در انواع قرارداد کاری از مهم ترین موارد تلقی می شود. در این مورد باید بگوییم که بر اساس آن چه که در قانون ثبت شده است، هر نوع فعالیتی که در ازای آن مزد پرداخت می شود، قانون کار درموردش صدق می کند. به عبارت دیگر در این موضوع نوع و میزان همکاری هیچ تاثیری ندارد. همان گونه که پیشتر هم اشاره کردیم، قرارداد کار ساعتی نیز در قانون کار جای گرفته است؛ بنابراین مقررات این قانون درباره پرداخت حق بیمه سازمان تامین اجتماعی در این نوع از قرارداد ها نیز اعمال می شود و درست مطابق قانون هر 8 ساعت کاری معادل یک روز حق بیمه است.
کارگر و کارفرما در قرارداد کار ساعتی به چه اشخاصی گفته می شود؟
پیش از پرداختن به سنوات خدمت پرسنل ساعتی ، بهتر است با کسانی که در این نوع قرارداد کارگر و کارفرما نامیده می شوند نیز آشنا شوید. به طور کلی با توجه به آن چه که در ماده 2 قانون کار بیان شده است، به افرادی که با هر عنوانی در ازای کار برای کارفرما حق الزحمه یا حقوق و دستمزدی دریافت می کنند، کارگر گفته می شود. این حقوق و دستمزد شامل تمام مزایا نیز می شود.
همان گونه که در این قانون مشخص شده است، در رابطه کارگر و کارفرما، کارگر حتما باید شخص حقیقی باشد. این رابطه معوض شناخته می شود؛ زیرا در آن، کارگر در برابر انجام کار عوض دریافت می نماید. این عوض دریافتی ملزوما وجه نقد نیست و می تواند شامل موارد دیگر نیز شود.
برای تعریف کارفرما نیز مجددا به قانون رجوع می کنیم. بر اساس آن چه که در این قانون آمده است، کارفرما اشخاص حقیقی یا حقوقی ای هستند که کارگر با توجه به آن چه او می خواهد، به ازای دریافت مبلغی که حق الزحمه یا حق السعی نام گرفته است، برای فعالیت می پردازد. در این میان هر شخصی که مدیریت کارگاهی را بر عهده داشته باشد، نماینده قانونی کارفرما تلقی می شود. بر این اساس تمام تعهدات کارفرما در قبال کارگران نیز از مسئولیت های این مدیران و مسئولان است.
نکته قابل ذکر این است که در انواع گوناگون قرارداد های کاری، شروط مندرج در صورتی معتبر است که در آن ها برای کارگر، مزایایی کمتر از امتیازات مقرر در قانون کار منظور نشده باشد و این موضوع بیانگر توجه بسیار قانون کار به کارگران است.
قانون کار درمورد قرارداد کار ساعتی
در بخش های ابتدایی این مقاله به چند مورد از این قوانین اشاره کردیم. در این بخش قصد داریم برای آشنایی بیشتر شما و برای تکمیل مطالب پیشین، این قوانین را با جزئیات بیشتری بررسی نماییم. همان گونه که در بخش های قبل هم اشاره کردیم، تبصره 2 ماده 35 قانون کار به توضیح درمورد کار مزدی، مزد ساعتی و کارمزد ساعتی اختصاص دارد. فصل اول آن، نظام کارمزدی را شرح می دهد:
- ماده 2- کارمزد عبارت است از مزدی که بابت انجام مقدار کاری مشخص که از نظر کمی قابل اندازه گیری با شماری باشد، به ازای هر واحد کار تعیین و پرداخت می شود.
- تبصره 2- کارمزد بر حسب آن که حاصل کار مورد نظر مربوط به یک نفر یا یک گروه مشخص از کارگران یا مجموعه کارگاه باشد، به ترتیب به صورت کارمزد انفردای، کارمزد گروهی و کارمزد جمعی تعیین می شود. در نظام کارمزد گروهی و جمعی باید علاوه بر شغل هر یک از کارگران، سهم هر یک در میزان فعالیت و کارمزد متعلقه از قبل مشخص گردد و موضوع مورد قبول کارگران باشد.
- ماده 3- قرارداد کارمزدی بر حسب آن که اولین واحد یا قطعه ملاک محاسبه کارمزد قرار گیرد، ساده و چنانچه برای مازاد بر تعداد مشخص باشد، ترکیبی است. در صورت ترکیبی بودن، نرخ کارمزد تعیین شده نباید کمتر از جمع مزد ثابت تقسیم بر تعداد کاری که کارمزد ثابت بابت آن تعیین شده است باشد.
- ماده 4- در صورت توقف کار به واسطه قوای قهریه یا حوادث غیر قابل پیش بینی که وقوع آن از اراده طرفین خارج باشد، مقررات ماده 15 قانون کار اجراء خواهد شد. ولی هر گاه عوامل توقف کار برای کارفرما قابل پیش بینی بوده و خارج از اختیار کارگر باشد، کارفرما علاوه بر مزد ثابت درمورد قرارداد کار ترکیبی مکلف به پرداخت مزد مدت توقف کار به ماخذ متوسط کارمزد آخرین ماه کاکرد کارگر خواهد بود. در صورت بروز اختلاف، تشخیص موارد فوق با وزارت کار و امور اجتماعی است.
- تبصره- مجموع مزد و کارمزدی که بر اساس این آیین نامه پرداخت می شود نباید کمتر از حداقل مزد قانونی به نسبت ساعات عادی کار باشد.
- ماده 5- ارجاع کار اضافی به کارگران کارمزدی علاوه بر ساعات عادی کار و نیز کار نوبتی و کار در شب برای آنان تابع مقررات مربوطه می باشد.
آیا به قرارداد ساعتی سنوات تعلق می گیرد؟
اکنون که با جزئیات قوانین قرارداد ساعتی آشنایی پیدا کردید، ممکن است این سوال به ذهنتان آمده باشد که سنوات خدمت پرسنلی به چه صورت است؟ آیا می توان همچین حقی برای این گونه از افراد قائل شد؟ در صورتی که پاسخ مثبت باشد، نحوه محاسبه آن به چه شکل است؟
برای پاسخ به این سوالات، ذکر این نکته در ابتدا ضروری است که این نوع قرارداد ها در زیر مجموعه دیگر قرارداد ها قرار می گیرند و قانون کار درمورد آن صادق است. بر اساس ماده 39 قانون کار، مزد و مزایای کارگرانی که به صورت نیمه وقت و یا کمتر از ساعات قانونی تعیین شده (بر اساس قرارداد های کار ساعتی) مشغول به کار اند، به تناسب ساعات کار انجام یافته محاسبه و پرداخت می شود و از کلیه حقوق و مزایای قانون کار به نسبت انجام کار برخوردار می گردند.
نحوه محاسبه سنوات خدمت پرسنل ساعتی
با توجه به آن چه که در آیین نامه نظام های کارمزدی و مزد ساعتی بیان شده است، پرداخت سنوات خدمات پرسنل ساعتی و میانگین عیدی آنان، طبق مجموع پرداختی ها در آخرین 90 روز کارکرد کارگر محاسبه می شود. برای محاسبه سنوات این گونه افراد باید کل ساعات یک سال را حساب کنید تقسیم بر 7 ساعت و 33 دقیقه یا 7 ساعت و 20 دقیقه کنید. هر چه به دست آمد هر 44 ساعتش را 7 روز حساب کنید. عدد را در 7 ضرب کنید و روز های به دست آمده را تقسیم بر 365 ضربدر حقوق ماهانه کنید.
جمع بندی
همان گونه که از نام قرارداد های ساعتی مشخص است، این نوع قرارداد دها در مشاغلی بیشتر دیده می شوند که به حضور مداوم و پشت سر هم نیروی کار نیازی نیست. بخش زیادی از امنیت شغلی پرسنل کاری در این قرارداد ها در گرو میزان آگاهی آنان از ویژگی ها و جزئیات قوانین مربوط به آن هاست. کارفرمایان نیز باید برای حفظ و ارتقاء کسب و کار خود به درستی این قوانین را بدانند و رعایت نمایند. در این مقاله تمام این قوانین با جزئیات ذکر شد و درمورد نحوه پرداخت و محاسبه سنوات خدمت پرسنل ساعتی نیز مطالبی گردآوری شد.
ثبت ديدگاه