مدل شایستگی چارچوبی است که دانش، مهارت‌ها و توانایی‌ها را که برای موفقیت در یک شغل یا نقش خاص مورد نیاز است، شناسایی می‌کند.
مدل‌های شایستگی اغلب در مدیریت منابع انسانی برای ارزیابی مهارت‌ها و توانایی‌های کارکنان فعلی و بالقوه، و برای توسعه برنامه‌های آموزشی برای کمک به کارکنان برای توسعه مهارت هایی که برای موفقیت نیاز دارند، استفاده می‌شوند.

تعدادی مدل شایستگی مختلف وجود دارد که می تواند برای مدیران مورد استفاده قرار گیرد. برخی از رایج ترین مدل ها عبارتند از:

مدل شایستگی گروهی

مدل شایستگی گروهی یک مدل جامع است که 14 شایستگی را که برای موفقیت در انواع نقش های مدیریتی ضروری هستند، شناسایی می کند. این شایستگی ها عبارتند از:

  • رهبری
  • تفکر استراتژیک
  • هوش تجاری
  • ارتباطات
  • کار گروهی
  •  حل مسئله
  •  تصمیم گیری
  • نوآوری
  •  مدیریت تغییر
  •  تمرکز بر مشتری
  •  جهت گیری نتایج
  •  اخلاق
  •  تنوع
  •  خودآگاهی

مدل شایستگی DDI

مدل شایستگی DDI مدلی است که 10 شایستگی را که برای موفقیت در انواع نقش های مدیریتی ضروری هستند، شناسایی می کند. این شایستگی ها عبارتند از:

  • هوش تجاری
  • رهبری
  • ارتباطات
  • کار گروهی
  •  حل مسئله
  • تصمیم گیری
  • نوآوری
  • مدیریت تغییر
  • تمرکز بر مشتری
  • جهت گیری نتایج

مدل شایستگی هوگان

مدل شایستگی هوگان مدلی است که 12 شایستگی را که برای موفقیت در انواع نقش های مدیریتی ضروری هستند، شناسایی می کند. این شایستگی ها عبارتند از:

  •  هدف – آرزو
  • اذعان
  • حساسیت بین فردی
  •  مثبت اندیشی
  • اعتماد به نفس
  • جامعه پذیری
  •  تحمل استرس
  • کار گروهی
  • جهت گیری پیشرفت
  • قاطعیت
  •  مسئوليت
  • اخلاق کاری

بهترین مدل شایستگی برای یک مدیر به عوامل متعددی مانند اندازه سازمان، صنعتی که در آن فعالیت می کند و نیازهای خاص سازمان بستگی دارد.
با این حال، همه مدیران باید یک مدل شایستگی داشته باشند تا اطمینان حاصل کنند که KSAهایی را که برای موفقیت نیاز دارند، دارند.

مزایای مدل های شایستگی

استفاده از مدل‌های شایستگی برای مدیران مزایای زیادی دارد. برخی از مزایا عبارتند از:

بهبود عملکرد مدیر:مدل های شایستگی می توانند با ارائه درک روشنی از KSAهایی که برای موفقیت به آن نیاز دارند به مدیران به بهبود عملکرد مدیران کمک کنند.
افزایش انگیزه مدیران: مدل های شایستگی می توانند با ارائه نقشه راه توسعه مدیران و کمک به آنها در تعیین و دستیابی به اهداف، به افزایش انگیزه مدیران کمک کنند.
تصمیم گیری بهبودیافته: مدل های شایستگی می توانند با ارائه چارچوبی برای ارزیابی گزینه های مدیران به بهبود تصمیم گیری کمک کنند.
تطابق قانونی: مدل های شایستگی می توانند به سازمان ها کمک کنند تا با ارائه سوابقی از KSA هایی که برای هر شغل لازم است، قوانین استخدامی را رعایت کنند.

 چالش های مدل های شایستگی

تعدادی چالش وجود دارد که می تواند استفاده از مدل های شایستگی را دشوار کند. برخی از چالش ها عبارتند از:

هزینه: توسعه و پیاده سازی مدل های شایستگی می تواند پرهزینه باشد.
زمان: توسعه و پیاده سازی مدل های شایستگی می تواند زمان بر باشد.
پیچیدگی: مدل های شایستگی می تواند پیچیده و درک آن دشوار باشد.
پذیرش: مدیران ممکن است پذیرای مدل های شایستگی نباشند، به خصوص اگر احساس کنند که به طور ناعادلانه ارزیابی می شوند.

 نتیجه

مدل های شایستگی ابزار ارزشمندی برای سازمان هایی است که به دنبال بهبود عملکرد مدیران خود هستند.
با استفاده از مدل‌های شایستگی، سازمان‌ها می‌توانند اطمینان حاصل کنند که مدیران آن‌ها KSA‌هایی را که برای موفقیت نیاز دارند، دارند.

در اینجا چند نکته اضافی برای استفاده از مدل های شایستگی آورده شده است:

مدیران را در توسعه مدل شایستگی مشارکت دهید: اگر مدیران در توسعه مدل شایستگی مشارکت داشته باشند، احتمال بیشتری وجود دارد که مدل شایستگی را بپذیرند و از آن استفاده کنند.
مدل شایستگی را واضح و آسان بسازید:مدل شایستگی باید به زبان ساده نوشته شود و برای مدیران قابل درک باشد.
ارائه آموزش در مورد مدل شایستگی: مدیران باید در مورد نحوه استفاده از مدل شایستگی و نحوه توسعه KSA خود آموزش ببینند.
نظارت بر استفاده از مدل شایستگی: سازمان ها باید بر استفاده از مدل شایستگی نظارت کنند تا اطمینان حاصل کنند که از آن به طور موثر استفاده می شود.