امروزه برخی از افراد بنا بر دلایل مختلف، ترجیح می دهند که به صورت پاره وقت کار کنند. این دلایل می تواند دلایل شخصی باشد؛ برای مثال کسانی که مشغول به تحصیل هستند تنها می توانند به صورت پاره وقت کار کنند. گاه شرایط اقتصادی و اجتماعی نیز موجب می شود که افراد علاوه بر کار اصلی خود به کار دیگری به صورت پاره وقت بپردازند. ما در این مقاله قصد داریم شما را با این نوع قرارداد و ویژگی های آن آشنا کنیم و برای شما توضیح دهیم که سنوات کار پاره وقت چیست و چگونه محاسبه می شود.

قرارداد پاره وقت چیست؟

پیش از پرداختن به سنوات کار پاره وقت ، بهتر است با اصل آن آشنا شوید. میزان ساعت کاری جزو ابتدایی ترین و اصلی ترین مواردی است که میان کارفرما و کارگر باید مشخص شود و در قرارداد میان آن دو ذکر شود. در حالت عادی، افراد در روز،  8 ساعت و مجموعا در هفته 44 ساعت در محل کار حضور دارند و به کار مشغول اند. این میزان ساعت کاری با توجه به نوع قرارداد می تواند متفاوت باشد. قرارداد کاری پاره وقت، قراردادی است که در آن نیروی کار و کارفرما بر میزان ساعت کمتر (نسبت به آن چه گفته شد) توافق و سپس آن را در قرارداد مکتوب می کنند. هر دو طرف نیز باید این قرارداد را پیش از شروع کار امضا کنند. تعریف دقیق تر قرارداد پاره وقت به این شرح است:

«هر زمان که نیروی کار و کافرما برای آغاز همکاری خود، میزان ساعت مشخصی را که کمتر از 8 ساعت در روز و 44 ساعت در هفته است، مشخص کنند، قرارداد مابین شان قرارداد پاره وقت شناخته می شود.»

این نوع قرارداد کاملا با قانون کار منطبق است. در تبصره 1 و 2 ماده 35، بند الف ماده 37 قانون کار، ماده 39 قانون کار و در آیین نامه اجرایی ضوابط، مزایا و مشاغل تحت شمول نظام های کارمزدی و کارمزد ساعتی نیز به آن اشاره شده است.

با توجه به موارد گفته شده، حداقل موارد قانونی اعلام شده، درمورد تمام کارگرانی که به عنوان نیرو های پاره وقت مشغول به کار هستند، صدق می کند. این نکته نیز قابل ذکر است که تمام حق و حقوق آن ها بر اساس میزان ساعت کاری ای که به فعالیت می پردازند، تعیین می شود. این موضوع در قانون کار به تصویب رسیده است، اجرای آن الزامی است و هیچ کارفرمایی نمی تواند از آن عدول کند. در غیر این صورت، کارگر می تواند از کارفرما خود شکایت کند.

محاسبه حقوق کارگران پاره وقت

میزان حقوق این کارگران نیز در قانون به صورت کاملا واضح مشخص شده است و کارفرما حق این را ندارد که به دلیل نوع قرارداد، هر میزان حقوقی را که تمایل دارد به آن ها پرداخت کند. محاسبه حقوق نیروی کار با قرارداد پاره وقت به این صورت است که برای آن باید مزد روزانه بر ساعت کاری قانونی، یعنی 7 ساعت و 33 دقیقه تقسیم شود. با این تقسیم، کمترین میزان حقوق برای یک ساعت به دست می  آید و بر اساس میزان ساعت کاری ای که در قرارداد ذکر شده بود، میزان حقوق روزانه نیروی کار محاسبه می شود.

وضعیت بیمه در قرارداد پاره وقت

با توجه به آن چه که در قانون ذکر شده است، هر کاری که در قبال آن مزدی پرداخت شود، شامل قانون کار می شود. این موضوع به هیچ عنوان تحت تاثیر عواملی مانند مدت زمان همکاری یا میزان آن، قرار نمی گیرد. بر این اساس قانون کار شامل قرارداد کار پاره وقت و ساعتی نیز می شود.

در قرارداد های عادی، یک روز حق بیمه برای هر 8 ساعت کار در نظر گرفته می شود. در قرارداد های پاره وقت نیز همین قانون قابل اجراست. برای مثال اگر کارگری که با کارفرمای خود قرارداد پاره وقت بسته است، روزانه 3 ساعت کار می کند، هر 8 ساعت کاری آن کارگر یک روز کامل شمرده می شود و حق بیمه به همین صورت به او تعلق می گیرد.

محاسبه اضافه کاری در قرارداد کار پاره وقت

پیش از پرداختن به سنوات کار پاره وقت ، بهتر است با نحوه محاسبه اضافه کاری آن نیز آشنا باشید. مانند موارد دیگری که تا کنون بررسی شد، محاسبه اضافه کاری این قرارداد ها نیز با قرارداد های عادی متفاوت است. در بخش پیشین گفته شد که برای پرداخت بیمه، کارگر باید به اندازه فردی که قرارداد عادی بسته است، کار کند؛ در حالی که محاسبه اضافه کار در قرارداد های پاره وقت متفاوت است.

بیشتر کارفرمایان به کارگران پاره وقت خود می گویند که برای در نظر گرفتن اضافه کار، ساعات کاری آن ها نیز در هفته باید بیش از 44 ساعت باشد. این گفته آنان کاملا اشتباه و خلاف قانون است. بر اساس قانون میزان اضافه کاری کارگران کاملا با توجه به قراردادشان محاسبه می شود؛ یعنی اگر در قرارداد آن ها ذکر شده است که موظف اند هر روز 3 ساعت کار کنند و در هفته 18 ساعت، در صورتی که در هفته بیش از 18 ساعت کار کنند، اضافه کاری به آن ها تعلق می گیرد. با توجه به موارد گفته شده، اگر کارگری در هفته 22 ساعت کار کند، برای او 4 ساعت اضافه کاری محاسبه می شود. مبلغ حقوق نیز در اضافه کاری 40 درصد بیشتر از مزد ساعتی خواهد بود.

محاسبه عیدی در قرارداد پاره وقت

در ماده 39 قانون کار ذکر شده است که هر کس که با کارفرمای خود بر سر قرارداد پاره وقت توافق کرده است هم باید مانند نیرو های دیگر عیدی دریافت کند. میزان عیدی و پاداش این گونه افراد نیز نسبت به ساعت کاری شان مشخص می شود. در مجموع با توجه به آن چه که در قانون به تصویب رسیده است، هر کارفرما وظیفه دارد به ازای هر یک سال کاری به هر کدام از کارگران خود معادل 60 روز آخرین مزد دریافتی آن ها را به عنوان عیدی و پاداش بپردازد.

بهتر است این نکته را نیز در خاطر داشته باشید که میزان عیدی پرداخت شده بر اساس قانون نباید از یک میزان مشخصی بیشتر شود. این میزان مشخص شده، معادل مجموع حداقل مزد روزانه به مدت سه ماه است. برای مثال، اگر حداقل حقوق ماهانه فرد 100 واحد پول باشد، عیدی و پاداش پرداختی نمی تواند بیشتر از 300 واحد باشد.

با توجه به آن چه که در این بخش درباره محاسبه عیدی در این گونه قرارداد ها بیان کردیم، عیدی کسانی که با قرارداد کار پاره وقت کمتر از یک سال در کارگاهی مشغول به کار بوده اند، با توجه به 60 روز دستمزد و به نسبت روز های فعالیت شان در آن کارگاه محاسبه و پرداخت می شود.

محاسبه سنوات در قرارداد پاره وقت

تمام مواردی که درمورد محاسبه حقوق، اضافه کاری و میزان عیدی در این مقاله بیان شد، به عنوان مقدماتی برای سنوات کار پاره وقت در نظر گرفته می شوند. از دیگر حقوق قانونی مهم نیرو های کار پاره وقت می توانیم به سنوات اشاره کنیم. برای حمایت بیشتر این دسته از کارگران، حق سنوات مانند حقوق دیگر به آن ها پرداخته می شود. این موضوع در قانون کار نیز تصویب شده است و پرداخت آن به کارگران ضروری است. سنوات در قرارداد کار پاره وقت، با توجه به مجموع دریافتی هر فرد در 90 روز آخر کاری او محاسبه می شود. مبنای سایر موارد مشابه مانند خسارات و مزایای پایان کار نیز همان میانگین مجموع پرداختی 90 روز کاری فرد است.

مقدار مرخصی در قرارداد پاره وقت

اکنون که با سنوات کار پاره وقت آشنا شدید، آگاهی از مقدار مرخصی در این گونه قرارداد ها نیز خالی از فایده نیست. یکی دیگر از تفاوت های قرارداد های پاره وقت و تمام وقت در میزان مرخصی آن هاست. در مجموع در قرارداد های پاره وقت کارگران حق گرفتن مرخصی را ندارند. البته ذکر این نکته در این جا ضروری می نماید که این موضوع درمورد افرادی صدق می کند که به صورت پاره وقت در بازه های زمانی کوتاه مدت و مشخص مانند چند هفته یا چند ماه کار می کنند. اگر فردی پشت سر هم به صورت پاره وقت کار کند، می تواند با توجه به حق بیمه خود، تقاضای مرخصی با حقوق داشته باشد.

علاوه بر همه موارد گفته شده، ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که این نیرو های کار می توانند از تعطیلات رسمی با حقوق نیز بهره ببرند. کارفرمای آن ها نمی تواند به بهانه پاره وقت بودن قراردادشان از پرداخت حقوق روز های تعطیل آن ها شانه خالی کند. همچنین این گونه افراد می توانند انواع مرخصی بدون حقوق و مرخصی های استعلاجی را از کارفرمای خود مطالبه کنند. آن ها از این نظر با نیرو های تمام وقت هیچ تفاوتی ندارند.

جمع بندی

افرادی که در کارگاهی مشغول به کاراند، بهتر است از حق و حقوق خود آگاهی داشته باشند تا بتوانند به موقع آن ها را از کارفرمای خود مطالبه کنند. کارفرمایان نیز باید از این حقوق به میزان کافی آگاهی داشته باشند تا ناخواسته حقی را از کارگران خود پایمال نکنند. در این مقاله پس از بیان مطالبی درمورد قرارد پاره وقت، درباره نحوه محاسبه حقوق و دستمزد آن ها، مبلغ اضافه کاری شان، محاسبه عیدی و سنوات قرارداد پاره وقت توضیحاتی دادیم.